ملخص الجهاز:
دست کم به یک مورد آن بر اساس گزارش ابن الندیم،شخصی به نام ابو عبد الله محمد بن عبدوس جهشیاری قصد تألیف کتابی را داشته است به نام هزار افسانه به گونهای که برای هر شب قصهگویی،یک قصه در کتاب خود ضبط کرده باشد.
4 این گونه تأثیر پذیریها و شیفتگیها در یک صد و پنجاه سال اخیر جای خود را به بحثهای علمی،انتقادی و موشکافانه درباره هزار و یک شب داده و همین موضوع باعث شده است که پژوهشگران زیادی آن را از زوایای مختلف مورد بررسی و واکاوی قرار دهند.
»5 از مقالهی دقیق و موشکافانه استاد محجوب میتوان به دو نکتهی دیگر نیز اشاره کرد که بر انتساب هزار و یک شب به ادبیات شفاهی دلالت میکند؛یکی دربارهی ویژگی نسخههای خطی این کتاب است که در این باره مینویسد:«تمام این نسخهها مانند هر کتاب قصهای که به دست قصه خوانان و عامهء مردم میافتد و سینه به سینه و دهان به دهان نقل میشود،با یکدیگر اختلاف دارند».
نویسندگان کتاب رشد ادبیات ضمن تقسیم قصههای شفاهی به دو دسته پهلوانی و غیر پهلوانی برخی از ویژگیهای عام این گونه قصهها را توضیح داده؛مجهول المؤلف بودن،شکلگیری قصه بر اساس حادثه و ماجرا،توصیف کامل حتی در مورد رخدادهای مأنوس و فراوانی اوصاف ثابت یعنی تکرار در موضوع و بیان از جملهی این موارد محسوب میشوند.
دخترک گفت:خداوندان اینها در پیش این عفریت آنچه شما کردید کرده انگشتری به یادگار سپردهاند»(قصه افتتاحیه کتاب) بن مایه فسق و فجور زنی شوهردار با غلامی سیاه با همان ترتیبی که در بالا آمد در برخی دیگر از قصههای کتاب مانند قصهی صیاد(شب سوم تا نهم)تکرار میشود.