خلاصة:
پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تحقق ابعاد تربیت شهروندی در کتاب هـای درسـی دوره پیش دبستانی از دیدگاه مربیان این دوره انجام شده است . ماهیت پژوهش کـاربردی و از نوع توصیفی ـ پیمایشی است . جامعه آماری شامل کلیة مربیان مقطـع پـیش دبـستانی شهر یزد در سال تحصیلی ٩٢-١٣٩١ می باشد. نمونه پژوهش ١٢٠ نفر تعیـین شـد. ابـزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته ، شامل ٤٧ سوال بود. جهـت تجزیـه و تحلیـل داده های پژوهش از آزمون های آماری t تک نمونه ای و آزمون رتبه بندی فریدمن اسـتفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که میزان تحقق ابعاد تربیت شهروندی در کتاب هـای درسـی در بعد رفتارهـای دانـشی (٢.٣٦) و رفتارهـای فرهنگـی ـ مـی (٢.٤٤) پـایین تـر از سـطح متوسط ، و در بعد رفتارهای اجتماعی (٣.٥٣) بالاتر از سـطح متوسـط مـی باشـد. در بعـد رفتارهای دانشی بالاترین میانگین رتبه ای گویة «در مقابل خواسته های دیگـران مـی توانـد (نه ) منطقی بگوید»، و پایین ترین میانگین رتبه ای گویة «می تواند رنگ هـا و اشـکال هندسـی (بـرای درک مفـاهیمی نظیـر علائـم راهنمـایی و راننـدگی ) را از هـم بازشناسـد»، در بعـد رفتارهای فرهنگی بالاترین میانگین رتبه ای گویة «رهبر و رئیس جمهـور را مـی شناسـد و نام آنها را می داند»، و پایین ترین میانگین رتبه ای «اقوام و اقلیت های دینی و اقوام را که در کشور وجود دارد می شناسد»، در بعد رفتارهای اجتماعی بالاترین میـانگین رتبـه ای گویـة «انگیزه و هیجان برای پیشرفت دارد»، و پایین تـرین میـانگین رتبـه ای گویـة «در کارهـا و تصمیماتش دور اندیش است » می باشد.
ملخص الجهاز:
"آموزش شهروندی در دورة پیش دبـستانی بایـد بـر مبنـای پـرورش حـس اعتمـاد، شکل گیری عادات اجتماعی خـوب و پـرورش خودپنـداره مثبـت ، رشـد فعالیـت هـای گروهی و همدردی ، نگهداری از محیط زیست و رشد کلامی و قوه تخیل و آشنایی بـا مقررات اجتمـاعی بـه منظـور توانـایی بخـشیدن بـه دانـش آمـوزان بـرای مـشارکت و تصمیم گیری درست در فرآیند زندگی اجتماعی و فرهنگی و داشتن یک نقش مـؤثر در جامعه در سطح محلی ، ملی و جهانی باید باشد کـه تحقـق ایـن امـر مـستلزم آمـوزش درست اندیشیدن و آموزش مهارت های تفکر است .
با توجه به آن که تربیـت شـهروندان در هـر جامعه ای متأثر از عوامل متعددی است و هر ساختاری شهروند خاص خود را می طلبـد لذا برنامه های درسی و آموزشی مدارس باید به گونه ای طراحی شوند تا شهروندانی بـا هویت ملی منسجم ، دارای تعلقات اجتماعی ـ فرهنگی ، داشتن احساسات وطن دوسـتانه و آگاه از جامعه جهانی و تحولات آن تربیت کنند تا در عین احترام به حقوق و جایگاه دیگران ، از یک وحدت درونی برخوردار باشند و از دانش ، نگرش و مهـارت هـای لازم جهت مشارکت فعال و مسئولانه در فعالیت هـای مدرسـه و جامعـه بدسـت آورنـد."