خلاصة:
بدون تردید واژه جهـانی شـدن از رایـج تـرین اصـطلاحات قـرن مـا اسـت . جهانی شدن به عنوان یک فرامفهوم ، بسیاری از مفاهیم دیگر را بـه بـازخوانی فراخوانده و در راسـتای بازسـاری آنهـا برآمـده اسـت . در عرصـه دیـن نیـز جهانیشدن سوالات متعدد جدیدی را ایجاد کرده ورویکردهای متفـاوتی را برانگیخته است . هم زمان با جهانی شدن و توسعه ارتباطـات بـین فرهنگـی و میاندینی ، ما شـاهد رشـد حرکـت هـای ناسیونالیسـتی ـ قـومی و مـذهبی همگام با افزایش نزاع های خشونت بـار و جنـگ هـای شـهری هسـتیم . ایـن تحولات جدید سیاسی و اجتماعی، تحولات دیگری را در عرصه بـین الملـل ایجاد کرده است و درنتیجه سوال اساسی این است که آیـا جهـانیشـدن و بازگشت مجـدد دیـن بـه عرصـه هـای سیاسـی و اجتمـاعی و بـین المللـی ، چالش های جدیدی را ایجاد کرده است ؟ این چالش ها کدامنـد؟ آیـا چـالش جدیدی بین جهانیشدن و دین همانند چالش دین و مدرنیته در قرن ١٨ و ١٩ ایجاد خواهـد شـد. فـرض اساسـی مـا در ایـن تحقیـق ایـن اسـت کـه جهانی شدن ضمن اینکه موجب توسعه ارتباطات میان فرهنگی و میان دینـی خواهد شد چالش های جدیدی را نیز در درون کشورها و بین کشورها ایجاد خواهد کرد.
ملخص الجهاز:
"فرایند جهانی شدن از یـک سـو موجـب افزایش معرفت بشری و تحکیم روابط بین المللـی شـده و رفـاه و توسـعۀ نسـبی را برای جهانیان به ارمغان خواهد آورد ولی از دیگر سو سـبب بـروز چـالش هـایی در حوزه های مختلف فرهنگی، سیاسی و اقتصادی شده و می شود به طوری که طرفداران دیدگاه رهیافت واگرایی معتقدند که حرکت اصلی فراینـد جهـانی شـدن بـه سـمت افزایش نابرابری و عدم تعادل بین ملت ها شـده اسـت (کیـانی،١٣٨٢: ٧٥).
سـؤال اساسـی ایـن اسـت کـه آیـا جهانیشدن چالش های جدیدی را در حوزه های مختلف مذهبی و ملـی بـه ویـژه در کشورهای اسلامی ایجاد خواهد کرد؟ درصورتی که پاسخ مثبت است چرا و چگونـه این اتفاق رخ میدهد و این چالش ها کدامند؟ در این مقاله به سه چالش جدید که با گسترش صنعت ارتباطات و جهانی شدن در حوزة دین ایجاد شده پرداخته میشود: ١.
حرکت های مقاومت طلبانه و ضدغرب (اقتباس از اطلس جهانی شدن ، ٢٠٠٩: ٢٥) / / / برای پاسخ به این سؤال که چه عواملی زمینه ساز روند اسلام گرایی و احیـای مجـدد اسلام در قرن اخیر شده اسـت ، بـه بررسـی آرا و اندیشـه هـای آرنولـد تـوین بـی، / خورشید احمد و بابی سعید میپردازیم : آرنولد توین بی ، با روش «کلاننگری تاریخی » و با بررسی سیر رابطـۀ تمـدنی 52 غرب و اسلام به وضعیت این دو پس از جنگ جهانی دوم اشاره می کنـد کـه تمـدن غرب از هر لحاظ برتری یافته و مسلمانان روحیۀ بالای تمدن سازی و حتی «هویـت تمدن » خود را از دست دادهاند و هرگاه تمدنی در چنـین محـذوری گرفتـار شـود، یکی از این دو واکـنش را نشـان مـیدهـد: نخسـت ، «واکـنش متعصـبانه » و دیگـر «واکنش سازشکارانه »."