خلاصة:
افزایش جمعیت شهری و عوارض ناشی از آن در حال حاضر یکی از دشواری ها و مشکلاتی است که درسطح جهانی ملی و منطقه ای اذهان عمومی را به خود مشغول داشته است . در این میان پیدایش کلان شهرها درکشورهای مختلف و رشد بی رویه تهران در کشور ما موجبات تغییر در نظام شهری را فراهم آورده است . توسعه وگسترش فضایی تهران علاوه بر پیدایش کو یها، محلات، شهرک های جدید، هسته های جمعیتی کوچکی را نیز که از35 سال پیش به صورت قریه و آبادی شکل یافته بودند با پذیرش مهاجرین جدید به صورت قطب های متمرکزجمعیتی درآورده است . بدین ترتیب نظم فضایی خاصی که از سال های قبل از 1335 در تهران و فضای پیرامونیشکل گرفته بود در جریان یک سلسله تحولات اقتصادی - اجتماعی و سیاسی در سطح ملی و منطقه ای دگرگون وضمن توسعه فضایی مقر شهری به سازماندهی فضای پیرامونی و مناطق اطراف منجر شده است.افزایش جمعیت شهری و عوارض ناشی از آن در حال حاضر یکی از دشواری ها و مشکلاتی است که درسطح جهانی ملی و منطقه ای اذهان عمومی را به خود مشغول داشته است . در این میان پیدایش کلان شهرها درکشورهای مختلف و رشد بی رویه تهران در کشور ما موجبات تغییر در نظام شهری را فراهم آورده است . توسعه وگسترش فضایی تهران علاوه بر پیدایش کو یها، محلات، شهر کهای جدید، هسته های جمعیتی کوچکی را نیز که از35 سال پیش به صورت قریه و آبادی شکل یافته بودند با پذیرش مهاجرین جدید به صورت قطب های متمرکزجمعیتی درآورده است . بدین ترتیب نظم فضایی خاصی که از سال های قبل از 1335 در تهران و فضای پیرامونیشکل گرفته بود در جریان یک سلسله تحولات اقتصادی - اجتماعی و سیاسی در سطح ملی و منطقه ای دگرگون وضمن توسعه فضایی مقر شهری به سازماندهی فضای پیرامونی و مناطق اطراف منجر شده است.افزایش جمعیت شهری و عوارض ناشی از آن در حال حاضر یکی از دشواری ها و مشکلاتی است که درسطح جهانی ملی و منطقه ای اذهان عمومی را به خود مشغول داشته است . در این میان پیدایش کلان شهرها درکشورهای مختلف و رشد بی رویه تهران در کشور ما موجبات تغییر در نظام شهری را فراهم آورده است . توسعه وگسترش فضایی تهران علاوه بر پیدایش کو یها، محلات، شهر کهای جدید، هسته های جمعیتی کوچکی را نیز که از35 سال پیش به صورت قریه و آبادی شکل یافته بودند با پذیرش مهاجرین جدید به صورت قطب های متمرکزجمعیتی درآورده است . بدین ترتیب نظم فضایی خاصی که از سال های قبل از 1335 در تهران و فضای پیرامونیشکل گرفته بود در جریان یک سلسله تحولات اقتصادی - اجتماعی و سیاسی در سطح ملی و منطقه ای دگرگون وضمن توسعه فضایی مقر شهری به سازماندهی فضای پیرامونی و مناطق اطراف منجر شده است. روند این تحولات موجب پیدایش شکل تازه ای از سازماندهی فضایی گردیده که امروزه اصطلاحا «منطقه شهری » « مجموعه شهری» یا منظومه شهری نامیده می شود افزایش جمعیت شهری و عوارض ناشی از آن در حال حاضر یکی از دشواری ها و مشکلاتی است که در سطح جهانی ملی و منطقه ای اذهان عمومی را به خود مشغول داشته است . در این میان پیدایش کلان شهرها در کشورهای مختلف و رشد بی رویه تهران در کشور ما موجبات تغییر در نظام شهری را فراهم آورده است . توسعه و گسترش فضایی تهران علاوه بر پیدایش کوی ها، محلات ، شهرک های جدید، هسته های جمعیتی کوچکی را نیز که از ٣٥ سال پیش به صورت قریه و آبادی شکل یافته بودند با پذیرش مهاجرین جدید به صورت قطب های متمرکز جمعیتی درآورده است . بدین ترتیب نظم فضایی خاصی که از سال های قبل از ١٣٣٥ در تهران و فضای پیرامونی شکل گرفته بود در جریان یک سلسله تحولات اقتصادی - اجتماعی و سیاسی در سطح ملی و منطقه ای دگرگون و ضمن توسعه فضایی مقر شهری به سازماندهی فضای پیرامونی و مناطق اطراف منجر شده است . روند این تحولات موجب پیدایش شکل تازه ای از سازماندهی فضایی گردیده که امروزه اصطلاحا «منطقه شهری »، « مجموعه شهری » یا «منظومه شهری » نامیده می شود.
ملخص الجهاز:
"(دوپلانول ، سهامی ١٣٥٨) این شهر ضمن توسعه خارق العاده در مقر شهری ، در مدت کمتر از بیست سال ، شعاع گسترش فضایـی خود را در خارج از محدوده و مقر طبیعی به اراضی دور و نزدیک و جوامع انسانی یا وابسته بـه ایـن مـکـان شهری ، رسانده و به جای یک نقطه شهری با ویژگی های خاص شهرهای ایرانی و اسلامی ، یک فضای شهری Agglomeration با مجموعه شهرک های وابسته و پیوسته به خود به وجود آورده است .
هریک از کشورهای پیشرفته به نوعی با این پـدیـده بـرخـورد کرده اند و در این میان کشور انگلستان اولین کشوری بود که بعد از جنگ جهانی دوم سیاست ایجاد شهرهـای جدید و اقماری را در ورای کمربند سبز این شهر اجرا کرده است و به تدریج که تحولات جدید در کشورها بـه وجود آمد و زمینه های واگرایی شهری فراهم شد سیاست های خاصی توسط کشورهای دیگر نیز اعمـال شـد علیرغم این که نمونه هایی از پیش برنامه ریزی شده نیز در کشورهای سوسیالیستی به ظهور رسیده بود ولی در دهه های اخیر سرعت رشد کلان شهرها و شهرهای متروپل در کشورهای جهان سوم مسأله کنترل و اعـمـال سیاست های راهبردی در مورد کلان شهرهای جهان را مورد توجه بیشتر قرار داده است .
این توسعه به طور خلاصه با ویژگی ها و مشکلاتی به شرح زیر همراه بوده است : ١- گسیختگی کالبدی ٢- گسیختگی و تمایزات در روند اجتماعی ٣- نابسامانی فعالیت ها و چشم انداز اقتصادی ٤- اثرات زیست محیطی توسعه ٦- نتیجه گیری و طرح های راهبردی منظومه شهری تهران شهر تهران به دنبال ایجاد عدم تعادل در سطح ملی با ایجاد منطقه کـلان شـهـری بـاعـث ایـجـاد ناهماهنگی هایی در سطح منطقه نیز شده است ."