خلاصة:
با ظهور پدیده گرمایش جهانی ، طی سالهای اخیر رخداد روزهای ابر گرم و امواج گرمایی رو به افزایش بوده است . منطقه جنوب شرق ایران به سبب موقعیت جنب حارهای در معرض این فرین آب و هوایی قرار دارد. در این پژوهش به بررسی ویژگی های آماری و شناسایی الگوهای همدید دماهای فرین بالای دوره گرم سال در جنوب شرق ایران پرداخته شده است . بدین منظور دادههای دمای بیشینه ٩ ایستگاه سینوپتیک در منطقه جنوب شرق اخذ گردید. سپس با اعمال شاخص فومیاکی بر دماهای بیشینه ایستگاهها، مقادیر مثبت خروجی شاخص مذکور به سه طبقه گرم، گرم شدید و ابرگرم تقسیم شد. نتایج حاکی از افزایش روند روزهای فرین گرم است . جهت بررسی الگوهای همدید تعداد ٢٧ روز ابرگرم انتخاب شد. کم فشار حرارتی گنگ به عنوان الگوی سطح زمین و تراز ٨٥٠ هکتوپاسکال و زبانه های پرارتفاع جنب حاره در ترازهای ٧٠٠ و ٥٠٠ هکتوپاسکال در پدیدآیی روزهای ابرگرم نقش آفرینی کرده اند.
الگوهای حاصل از تحلیل خوشه ای وارد نیز حاکی از آن است که تنوعی در الگوهای مولد روزهای ابرگرم مشاهده نمی شود. به نظر می رسد به سبب وجود هسته کم فشار حرارتی در سطح زمین و منحنی پرارتفاع جنب حاره بر جنوب شرق ایران، هسته بیشینه دما در روزهای ابرگرم بر منطقه مورد مطالعه بوده و بنابراین وزش گرم از مناطق خارجی صورت نگرفته است .
ملخص الجهاز:
"به نظر می رسد به سبب وجود هسته کم فشار حرارتی در سطح زمین و منحنی پرارتفاع جنب حاره بر جنوب شرق ایران، هسته بیشینه دما در روزهای ابرگرم بر منطقه مورد مطالعه بوده و بنابراین وزش گرم از مناطق خارجی صورت نگرفته است .
/ شکل ٣ خط روند خطی و پلی نومیال درجه ٦ فراوانی سالانه روزهای فرین گرم الف - روزهای گرم، ب- روزهای بسیار گرم، ج- روزهای ابرگرم جهت بررسی ابعاد همدید الگوی فشار در ترازهای سطح دریا، ٨٥٠، ٧٠٠ و ٥٠٠ هکتوپاسکال، تعداد ٢٧روز ابرگرم در منطقه مورد مطالعه انتخاب شد که در جدول ٣ تاریخ شمسی ، متوسط دمای ایستگاهها و مقدار انحراف نرمالشده دما در هر یک از روزها به نمایش گذاشته شده است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٤ بیشینه دمای دو متری سطح زمین در ساعت ١٥:٣٠ روز ١٥ مرداد ١٣٤٩(٦ آگوست ١٩٧٠) میانگین الگوی فشار تراز دریا در روزهای ابرگرم نشان می دهد که در روزهای ابرگرم جنوبشرق ایران سلول کم فشار وسیعی با فشار ٩٩٩ هکتوپاسکال در محدوده شمالشرق هند، پاکستان و منطقه جنوبشرق ایران و بخش هایی از شبه جزیره عربستان بسته شده است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٩ الگوهای ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ٥٠٠ هکتوپاسکال روزهای ابرگرم جنوب شرق ایران الف : خوشه شماره ١، الگوی ٥ روزه، ب: خوشه شماره ٢، الگوی ٢٢ روزه ٤- نتیجه گیری در این پژوهش به بررسی آماری و همدیدی دماهای فرین بالای دوره گرم سال در منطقه جنوبشرق ایران پرداخته شد."