خلاصة:
رشد سریع کشورهای تازه صنعتی شده طی سالهای اخیر-که در مدت بسیار کوتاهی توانستندرشد بسیار بالایی را تجربه کنند-همگان را به تعجب وا داشته است.رمز موفقیت آنها به روشهای مختلفی تبیین شده است.اهمیت این موضوع ما را بر آن داشت تا با بررسی مزیتهای نسبی بخشهای مختلف اقتصادی در این کشورها و مقایسه آنها با وضعیت کشور ایران به چند پرسش زیر پاسخ دهیم.آیا کشورهای تازه صنعتی شده در راستای مزیتهای نسبی خود حرکت کردهاند؟آیا میتوان گفت مزیت نسبی در بخش صنعت باعث رشد سریع آنها شده است؟در این رابطه وضعیت کشور ایران چگونه بوده است؟بهمنظور پاسخ به پرسشهای مذکور به محاسبه شاخص مزیت نسبی بخشهای اقتصادی(صنعت،کشاورزی و خدمات)این کشورها طی دوره 2000-1984 پرداختهایم.
در این راستا از برازش نرخ رشد اقتصادی این کشورها بر روی مزیتهای نسبی بخشهای مختلف این کشورها،از روش دادههای تابلویی استفاده شده است.نتیجه اینکه صنعت و خلق مزیت نسبی در این بخش،عامل اصلی رشد اقتصادی کشورهای تازه صنعتی شده بوده است.کشور ایران در راستای این کشورها تغییر مزیت نداشه،بلکه در بخش کشاورزی،که براساس یافته تحقیق تأثیر منفی نیز بر رشد اقتصادی دارد،متمرکز شده است.
ملخص الجهاز:
"در همه کشورهای تازه صنعتی شده سهم کالاهای صنعتی روندی فزاینده را طی نموده؛بطوریکه سهم این کالاها از سال 1980 تا 2000 در کشورهای هنگکنگ،کره،سنگاپور و مالزی از 6/95،5/89،47 و 75/18 به ترتیب به 3/95،8/90، 6/85 و 4/80 افزایش یافته است،در ایران وضعیت برعکس کشورهای ذکر شده است؛یعنی طی دورهء 2000-1980 حدود 90 درصد صادرات ایران را سوخت،سنگهای معدنی و فلزات تشکیل داده است و سهم کالاهای کشاورزی و مواد خام غذایی نه تنها تقلیل نیافته؛بلکه از 6/1 به 4/3 افزایش یافته است،در حالیکه سهم کالاهای صنعتی در یک روند با ثبات از 8/4 به 3/7 افزایش یافته که در مقایسه با بقیه کشورها رقم بسیار ناچیزی استسیاستهای عملی آمارهای ذکر شده در بخشهای قبل بیانگر آن است که در دوره مورد بررسی؛یعنی 2000-1975 عملکرد رشد بینظیر کشورهای تازه صنعتی شده،با نرخهای بالای پسانداز؛ سطح بالای کارایی سرمایهگذاری و نقش مؤثر صادرات از طریق مشارکت در بکارگیری کارای وجوه سرمایهگذاری مربوط است.
بررسی شاخص میزان جهتگیری صادراتی(که در طرح استراتژی توسعه صنعتی کشور مورد برسی قرار گرفته)نشاندهندهء آن است که مقدار این شاخص برای ایران بسیار پایینتر از سایر گروهها،براساس تقسیمبندی کشورهای جهان در غالب گروهبندیهای درآمدی منطقهای براساس گزارش توسعه انسانی،حتی گروه کشورهای با درآمد پایین بوده است وضعیت موجود گویای آن است که فرایند تولیدات صنعتی در ایران درونگرا و اغلب بازارهای داخل را هدف قرار داده است1 علت این امر حمایت بیرویه دولت از صنایع و بستن دروازهء کشور به روی بیشتر کالاهای صنعتی بوده که در راستای سیاست جایگزینی واردات صورت گرفته و این سیاست باعث شده که بنگاههای صنعتی کشور،توان رقابتپذیری خود را از دست بدهند و مقیاس تولید آنها در سطح تقاضای داخل باقی بماند."