خلاصة:
چکیدهاین مقاله به بررسی تطبیقی تاریخمداری در رمانهای «سووشون» اثر سیمین دانشور و رمان «سباق المسافات الطویلة» از عبدالرحمن منیف می پردازد. در این بررسی برخی از عناصر داستانی مانند شخصیت پردازی، زاویه ی دید، درون مایه و سبک مورد تحلیل قرار گرفته و چگونگی بهرهگیری از این عناصر در جهت روایت تاریخی بررسی شده است. همانندی و تفاوت ها در زمینه پرداختن به رویدادهای تاریخی با محوریت استعمار، با توجه به نگرش هر دو نویسنده مشخص گردیده و فضای رمان ها تشریح شده است. از آنجا که هر دو نویسنده دوره ای مشخص از تاریخ ایران را به تصویر کشیده اند و به شکست نهضت ملی و سقوط مصدق و کودتای 28 مرداد 32 اشاره نموده اند و با توجه به اینکه این دو رمان در زمره ی رمان های سیاسی- تاریخی محسوب می شوند، تلاش شده است جنبه ی تاریخی این دو رمان نیز مورد بررسی قرار گیرد و رمزهای سیاسی آن تشریح شود. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از شیوه ی تحلیل محتوا بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی به این نتیجه می رسدکه حضور بیگانگان و توطئه های آنها در کشور، آشوب داخلی، شیوع فتنه، سرسپردگی ارکان دولت، غفلت توده ی مردم، مقاومت و.. از جمله موضوعات مشترکی است که در این دو رمان به صورت آشکار تجلی یافته است.کلید واژه ها:سووشون، سباق المسافات الطویلة، سیمین دانشور، عبدالرحمن منیف، تاریخ مداری.
ملخص الجهاز:
"ســیمین دانشور در رمان سووشون و عبدالرحمن منیف در رمان سباق المسافات الطویله ، یک دوره از تاریخ معاصر کشور ایران را به تصویر کشیده اند و به توطئۀ نیروهای داخلی و خارجی، حضور استعمارگران ، مسئلۀ ملی شدن صنعت نفت و سقوط دولت مصدق و..
پژوهش حاضر تلاش کرده تا با اســـتفاده از شـــیوة تحلیل محتوا و بر اســـاس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی١ و با کاربرد شیوه های جدید تحلیل داستانی نقد روایتی و نیز الگوی کنشگر گریماس دو داستان «سووشون » از سـیمین دانشـور و «سـباق المسـافاتالطویلۀه » از عبدالرحمن منیف را بررسـی و تحلیل کند و با فرض وجود مضامین مشترک در دو رمان ، بر آن است که جنبۀ تاریخی این دو رمان را مورد بررسی قراردهد و با یاری روایت شناسی ، ارتباط میان شخصیت های داستانی را تبیین نماید.
قهرمان بزرگ رمان ، یوسف خان است و همان طور که گفتیم ، او رمزی است از یکی از قهرمانان تاریخ و اسطورة فرهنگ ایرانی و حتی بشری که فدای سعادت قومی و ملی میشود در حقیقت ، یوسف - خان در این رمان ، نمودی از شخصیت پیرمرد (مصدق ) در رمان سباق المسافات الطویله است اما زری، نمایندة یک زن اصیل و نجیب ایرانی است که در برابر استعمار و زورگویی میایستد و در مقابل او، عزت الدوله و ابوالقاسم خان ، هر دو مزدور بیگانگان هستند و در راستای اهداف نیروهای بیگانه گام برمیدارند."