خلاصة:
بشر امروزی که گرفتار تجدد و نوگرایی شده است، رویکرد نوینی به معنویت، اخلاق، دین و ارزش های دینی پیدا کرده و دریافته است که هدایت انسان به سوی تعالی تنها در پرتو آموزه ها و مفاهیم دینی امکان پذیر خواهد بود. در نگاهی کلان، دین معیار هدایت، عامل معنادهی و هویت بخشی به انسان و نسخه رستگاری بشر است که باید برای آموزش مفاهیم پویا و ماندگار آن و تربیت دینی و التزام درونی افراد، روش ها و سازوکارهای مناسب فراهم آید. یکی از بهترین و زیباترین و اثربخش ترین سازوکارها برای آموزش مفاهیم دینی زبان قصه است. این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی و با هدف بررسی نقش و اهمیت قصه در آموزش مفاهیم دینی، میزان هماهنگی اصول آموزشی حاکم بر قصه و مفاهیم دینی و شناسایی مفاهیم که از طریق زبان قصه قابل آموزش است انجام شد. همچنین اصول حاکم بر قصه و مطابقت آنها با اصول حاکم بر آموزش مفاهیم دینی مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت، آموزه ها و مفاهیمی که با زبان قصه می توان به بهترین وجه آموزش داد با ذکر نمونه های قرآنی و به مدد آیات و روایات، واکاوی و مشخص گردید. با اطمینان می توان گفت که قصه گویاترین زبان آموزشی مفاهیم و آموزه های دینی و قرآنی است که باید در امر تعلیم و تربیت دینی بیش از پیش مورد توجه اولیا، مربیان، معلمان، استادان و صاحب نظران قرار گیرد.
ملخص الجهاز:
"پژوهش حاضر به دنبال بررسی، پاسخ گویی و تبیین این مسئله است که قصه در آموزش مفاهیم دینی از چه نقش و جایگاهی برخوردار است؟ علاوه بر این، پژوهشگر به دنبال پاسخ گویی به سؤالات زیر نیز بوده است: آیا زبان قصه از هماهنگی لازم با اصول حاکم بر آموزش مفاهیم دینی برخوردار است؟ و در صورت برخورداری از این هماهنگی، کدام مفاهیم و آموزه های دینی را بهتر می توان با زبان قصه آموزش داد؟ در انتها، محققان راه کارهای عملی برای استفاده اولیا، مربیان، مسئولان و برنامه ریزان از زبان قصه برای آموزش مفاهیم دینی ارائه کرده اند تا با استفاده از آنها زمینه شکوفایی هرچه بیشتر و بهتر فطرت الهی یعنی علاقه به دین و مفاهیم آن فراهم شود.
آفرینش قصه، پاسخ به یکی از نیازهای روحی انسان است و تا زمانی که انسان، این موجود پیچیده، به حیات خود ادامه دهد، قصه و هنر دیرپای قصه گویی نیز زنده خواهد بود و همچون رودی حیات بخش در بستر زندگی بشر جریان داشته و موجب تلطیف عواطف و احساسات، تقویت اعتقادات دینی، تأمین امنیت و آرامش روانی، یادگیری ارزش های اخلاقی، انتقال فرهنگ و آداب و سنن، رشد شعور اجتماعی، گسترش دانایی و تجارب و اطلاعات، رشد زبان و...
حال با آگاهی از تأثیر قصه، اگر این قصه ها با مفاهیم و ارزش های دینی همراه شوند و موجب یاد خداوند، بیداری فطرت و تقویت ایمان به خدا در کودکان و نوجوانان گردند ارزش و اهمیت دوچندان یافته و یکی از بهترین ابزارها برای ایجاد آرامش در کودکان و نوجوانان شده و از بسیاری از پرخاشگری ها و بزهکاری ها جلوگیری خواهند نمود."