خلاصة:
استمرار تورم های بالا و کاهش ارزش ریال ایران باعث مطرح کردن بحث حذف صفر از پول ملی شده است. بررسی تجربه دیگر کشورها نشان می دهد که این طرح به تنهایی اثر مورد انتظار را در کنترل تورم ندارد و برای موفقیت آن باید مجموعه ای از اصلاحات اقتصادی پیش از اجرا صورت گیرد. به هدف بررسی این اصلاحات، در این پژوهش از نمونه ای شامل ۶۱ مورد اصلاح واحد پولی که توسط ۴۸ کشور در بازه زمانی ۲۰۱۲-۱۹۸۰ صورت گرفته، استفاده شده است. بر اساس مبانی نظری و مطالعات انجام شده، ۸ متغیر تاثیرگذار در کنترل تورم به عنوان اصلاحات اقتصادی معرفی گردید و با استفاده از مدل پروبیت ترتیبی، اثر تغییرات این متغیرها بر روی تورم سنجیده شده است. با توجه به نتایج حاصل از تخمین ها، بسته اصلاحات پیشنهادی شامل ۵ مورد اصلاحات اقتصادی است که به ترتیب اهمیت عبارت اند از: کاهش کسری بودجه دولت، استقلال بانک مرکزی، کاهش خالص بدهی دولت به سیستم بانکی، کاهش نرخ ارز بازاری و افزایش نرخ رشد تولید ناخالص ملی. نتیجه مهم دیگر آن است که اثرگذاری این اصلاحات در کنترل تورم با تاخیر همراه می باشد.
ملخص الجهاز:
لذا از آنجا که ريال ايران در زمره ضعيف ترين واحدهاي پولي جهان قرار گرفته ، اصلاح نظام ارزش گذاري پول ملي در راستاي مهار تورم و کاهش هزينه هاي مبادله در بازار در ادامه طرح اصلاحات اقتصادي دولت از اهميت زيادي برخوردار است و انتظار مي رود اين طرح در برنامه ششم توسعه گنجانده شود.
سؤالات اساسي که اين تحقيق به دنبال پاسخ براي آن است عبارتند از: ۱) چه نوع اصلاحات پولي براي کنترل تورم ضروري است ؟ 1 IMF 2 Bernholz & Kugler ۲) تأثير و ميزان اثرگذاري هر کدام از اين اصلاحات بر روي تورم چگونه است ؟ همچنين بر پايه فرضيه اصلي اين مطالعه مهم ترين متغيرهايي که در شرايط اصلاح واحد پولي در موفقيت اصلاحات و کنترل تورم مؤثر هستند عبارتند از: ۱- استقلال بانک مرکزي ۲- کاهش کسري بودجه ۳- وجود يک رژيم ارزي ثابت ۴- کاهش نرخ ارز اسمي ۵- افزايش نرخ رشد توليد ناخالص ملي ۶- جلوگيري از شيوه تأمين کسري بودجه از طريق چاپ پول (حق الضرب ) يا قرض از سيستم بانکي ۸- افزايش ميزان آزادي اقتصادي .
اما از اين ميان کنترل تورم به عنوان وظيفه ي اصلي بانک مرکزي مورد توجه خاص بيشتر اقتصاددانان بوده و «در سال هاي اخير، اتفاق نظر فزاينده اي در بين اقتصاددانان در زمينه اين که هدف نهايي و بلندمدت سياست هاي پولي ثبات قيمت ها مي باشد، به وجود آمده است » (درگاهي و آتشک ، ۱۳۸۱).