خلاصة:
بهره گیری از ظرفیتهای آموزشی به ویژه در حوزه آموزش عالی در جهت بسط تفاهم و درک مشترک و تصویر سازی مثبت از کشور را میتوان دیپلماسی آموزشی نامید که خود یکی از ارکان دیپلماسی فرهنگی قلمداد میگردد. امروزه بسیاری از کشورها با استفاده از کانال ارتباطی دانشگاهی در صدد افزایش قدرت نرم خود برآمدهاند. مبادلات آموزشی و ایجاد شعب دانشگاهی در نقاط مختلف جهان به ویژه در کشورهایی که زمینههای فرهنگی مشترک وجود دارد این امکان را به کشورها میدهد تا از طریق تعامل با نخبگان و تحصیلکردگان میزان تاثیرگذاری خود را گسترش دهند. قشر دانشگاهی به عنوان مهمترین قشر موثر در ساخت آینده یک کشور، تاثیر بهسزایی در تفاهم و همسویی فرهنگی میان ملتها خواهد گذاشت.
در همین راستا یکی از مناطق مهمی که زمینههای هویت فرهنگی مشترک فراوانی با جمهوری اسلامی ایران دارد، منطقه آسیای مرکزی است. این نوشتار در صدد پاسخ به این پرسش است که جمهوری اسلامی ایران چگونه میتواند از ظرفیتهای آکادمیک خود در منطقه آسیای مرکزی بهره برداری نماید؟ نظر نویسندگان آن است که جمهوری اسلامی ایران میتواند با بهرهگیری از ظرفیتهای فرهنگی، زبان فارسی، پیشینه مشترک تمدنی و توان آموزش عالی کشور به ویژه در عرصه تبادلات دانشگاهی نسبت به برسازی تصویری مثبت از خود اقدام کند و دیپلماسی آموزشی خود را در منطقه آسیای مرکزی ارتقا دهد.
ملخص الجهاز:
نوشتار حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است کـه جمهـوری اسـلامی ایـران چگونـه می تواند از ظرفیت های آکادمیک خود در منطقه آسیای مرکـزی بهـره بـرداری نمایـد؟ نظـر نویسندگان آن است که جمهوری اسلامی ایران می تواند با بهره گیری از ظرفیت های فرهنگی ، زبان فارسی ، پیشینه مشترک تمدنی و توان آموزش عالی کشور بـه ویـژه در عرصـه تبـادلات دانشگاهی نسبت به برسازی تصویری مثبت از خود اقدام کند و دیپلماسـی آموزشـی خـود را در منطقه آسیای مرکزی ارتقا دهد.
هـم اکنون روسیه از رهگذر ترویج زبـان روسـی در بـسیاری از دانـشگاه هـای کـشورهای آسـیای مرکزی به عنوان زبان علمی رویکرد تهاجمی نرم را اتخاذ کرده و دوره های بلندمدت آمـوزش عالی این کشورها برمبنای آن ترسیم و تدوین شده اسـت .
چین در راستای پیشبرد دیپلماسی آکادمیـک خـود در آسـیای مرکزی تعداد زیادی از دانشجویان این منطقه را در دانشگاه های خود پذیرفته و استادان چینـی را برای تدریس به دانشگاه های آسیای میانه اعزام نموده است ( مهدی زاده ،١٠٦-١٠٧) موسسات کنفوسیوس با هدف ارتقای قدرت نرم چین ، سه کارویژه را انجام می دهند: الف ) آموزش زبان چینی با فراگیری هنر و سبک زندگی چینی ؛ ب) کمک مالی از برنامه های تبادل استاد و دانشجو؛ ج) اعزام معلم به کشورهای دیگر برای آموزش زبان چینی (مهدی زاده ، ١٠٩).