خلاصة:
مهمترین راهبرد در سیاستهای غذایی یک کشور افزایش عرضه مواد غذایی به شمار میرود که در این خصوص واردات مواد غذایی یکی از متداولترین راهها در بین کشورهای مختلف میباشد. اندازهگیری تغییرات رفاهی و میزان آسیب پذیری خانوارها ناشی از افزایش قیمت جهانی مواد غذایی به منظور ارائه سیستمهای حمایتی جبرانی موضوعی بسیار حائز اهمیت است. بنابراین در این مطالعه پس از برآورد سیستم تقاضا تقریبا ایدهآل درجه دوم، کشش قیمتی جبرانی برای مواد غذایی وارداتی به کشور محاسبه و با استفاده از شاخص تغییرات جبرانی در حالت تغییرات توام قیمتها، اثرات رفاهی این افزایش قیمت ارزیابی گردید. در نهایت با توجه به سهم هر یک از مواد غذایی در سبد مصرفی خانوارهای شهری میزان آسیب پذیری آنها محاسبه شد. نتایج نشان داد که مجموع تغییرات جبرانی محاسبه شده در سال 2012 در نتیجه افزایش قیمت جهانی مواد غذایی معادل 101/213 میلیون دلار میباشد. همچنین بر اساس نتایج، میزان رفاه از دست رفته خانوارهای شهری به طور متوسط حدود 20/4 درصد از متوسط درآمد خانوارها را در این سال نشان میدهد که در واقع شاخصی از آسیبپذیری این خانوارها عنوان شده است. با توجه به روند افزایشی قیمت مواد غذایی در طی سالهای اخیر نتایج این مطالعه بدین منظور موثر میباشد که با در نظر گرفتن رفاه از دست رفته به عنوان مالیات غیر مستقیم تحمیل شده به مصرف کنندگان، میتوان با پرداخت کمک هزینه به منظور جبران اثر افزایش قیمت و با هدف حمایت از خانوارهای آسیب پذیر نقش موثرتری برداشت.
ملخص الجهاز:
"در نهایت شاخص تغییرات جبرانی به دست آمده برای روغن و چربی وارداتی در اثر افزایش ١/٦٣ درصدی قیمت جهانی معادل ٢٤/٧٧ میلیون دلار برآورد شده است که این نشان میدهد که گروه تقاضا کننده از نظر رفاهی در وضعیت بدتری قرار گرفته و به منظور جبران آن باید به این میزان به آنها پرداخت شود.
در نهایت پس از محاسبه شاخص رفاهی CV برای هر یک از مواد غذایی وارداتی به کشور، به منظور ارزیابی اثرات رفاهی ناشی از این افزایش قیمت و محاسبه میزان آسیب پذیری خانوارهای شهری در ایران ، میزان متوسط مخارج سالانه صرف شده خانوارهای شهری برای هر کالا و سهم مخارجی آنها از گزارشات بانک مرکزی در سال ١٣٩١ استخراج و با توجه به وزن شاخص رفاهی CV به دست آمده در جدول ٤ میزان رفاه از دست رفته خانوارهای شهری محاسبه گردید و نتایج آن در جدول ٥ گزارش شده است .
از طرفی با توجه به اینکه متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری در گزارشات بانک مرکزی معادل ١٣٦/٨٦ میلیون ریال بیان شده است ، میتوان بیان نمود که کل رفاه از دست رفته آن ها معادل ٤/٢٠ درصد درآمد خانوارها میباشد که به عنوان شاخصی از آسیب پذیری خانوارهای شهری در نتیجه افزایش قیمت جهانی بیان میگردد که این شاخص میتواند در اعمال سیاست های حمایتی در این بخش موثر باشد.
با توجه به روند افزایشی قیمت جهانی مواد غذایی در طی سال های اخیر نتایج این مطالعه بدین منظور موثر میباشد که با در نظر گرفتن رفاه از دست رفته به عنوان مالیات غیر مستقیم تحمیل شده به مصرف کنندگان ، میتوان با پرداخت کمک هزینه به منظور جبران اثر افزایش قیمت و با هدف حمایت از خانوارهای آسیب پذیر نقش موثرتری برداشت ."