خلاصة:
با توجه به آنکه نرخ ارز و انحراف آن از مسیر تعادلی یکی از مهم ترین عوامل موثر بر متغیرهای کلان اقتصادی هر کشور بوده و چگونگی نوسان چرخه های تجاری نیز می تواند بر روند اجرای سیاست های اقتصادی تاثیر داشته باشد. در این مقاله سعی شده پس از نشان دادن وجود انحراف نرخ ارز از مسیر تعادلی تاثیر آن بر چرخه های تجاری در اقتصاد ایران بررسی شود. برای رسیدن به این هدف از داده های سری زمانی 90-1352 استفاده و به کمک مدل خود توضیح با وقفه های گسترده (ardl( روابط کوتاه مدت و بلند مدت بین انحراف نرخ ارز و چرخه های تجاری سنجیده شده است. برای شاخص چرخه های تجاری نیز از فیلتر هودریک-پرسکات (hp) به استفاده شده. پس از تایید رابطه بلند مدت، نتایج حاکی از آن است که انحراف نرخ ارز بر چرخه های تجاری در اقتصاد ایران در بلند مدت تاثیر گذار است، به طوری که افزایش انحراف نرخ ارز باعث ایجاد نوسانات بیشتر در چرخه های تجاری می شود. ضریب جمله تصحیح خطا (ECM) به دست آمده در این مدل، نشان می دهد که در هر دوره 41 درصد از عدم تعادل در چرخه های تجاری تعدیل شده و به سمت روند بلند مدت خود نزدیک شده است.
ملخص الجهاز:
"در این مطالعه جهت بررسی تأثیر انحراف نرخ ارز بر چرخههای تجاری در اقتصاد ایران از یک مدل خود رگرسیون برداری استفاده شده است.
در این مقاله سعی شده است بـا هدف سنجیدن تـأثیر انحراف نـرخ ارز حقیقی از نرخ ارز آزاد متغیرهای نقدینگی، درآمد نفت و گاز و درآمد مالیاتی را نیز بر روی چرخههای تجاری در ایران با استفاده از دادههای سری زمانی 90-1352 بررسی کرد.
این متغیر نقش سیستم پولی کشور را در مسیر حرکت چرخههای تجاری دارد و بـا دربرداشتن دو آمارهی پول و شبه پـول در خود، قـادر به اثرگذاری تـورم و رکود بر روی چرخههای تجاری در اقتصاد ایران میباشد و تأثیر منفی از متغیر نقدینگی بر روی چرخههای تجاری مورد انتظار است، OGI نشانگر درآمدهای نفت و گاز میباشد که این متغیر به دلیل وجود وابستگی شدید ایران به درآمدهای نفتی و تقریبا تک محصولی بودن کشور در صادرات و به دنبال آن، تأثیر بالایی که از صادرات این متغیر بر روی چرخههای تجاری وجود دارد در مدل گنجانده شده است و انتظار برآنست که تـأثیر مثبت و مستقیمی بر روی متغیر وابسته داشته باشد و IT نشانگر درآمدهای مالیاتی میباشد، مالیات به نوعی انتقال پول از مردم به دولت است که خود این درآمد دولت محسوب میشود.
ضرایب نشانگر رابطه بلندمدت بین متغیرهای موجود در مدل است که انحراف نرخ ارز آزاد بیشترین تأثیر را بـر روی چرخههای تجاری دارد، به نحوهی کـه با رشد ده درصدی این متغیر در بلندمدت به میزان 3 درصد تأثیر منفی بر روی متغیر وابسته دارد.
جدول (3): نتایج حاصل از تخمین بلندمدت مدل نام متغیر ضریب انحراف معیار (احتمال) آماره t- استیودنت C 80/1- 64/0 (010/0)79/2- LRI 30/0- 11/0 (017/0)58/2- LM2 18/0- 08/0 (028/0)35/2- LOGI 27/0 08/0 (005/0)10/3 LTI 10/0 06/0 (142/0)52/1 ماخذ: یافتههای تحقیق در این تحقیق برای بررسی تعدیل عدم تعادلهای کوتاه مدت در تولید به سمت تعادل بلندمدت، از مدل تصحیح خطای ECM استفاده شده است."