خلاصة:
آلایندگی های زیست محیطی خود تصویر دیگری از عدم بهره وری انرژی در هر بخش اقتصادی است. با این نگاه می توان بین بهره وری انرژی و مالیات های زیست محیطی، رابطه معنا داری را انتظار داشت. بر این اساس، این مقاله می کوشد تا ارتباط بهره وری انرژی و میزان آلایندگی را در بخش صنایع کانی غیر فلزی به عنوان یکی از آلاینده ترین صنایع تولیدی ایران ارزیابی کند. برای محاسبه بهره وری انرژی از شاخص بهره وری جزئی و برای محاسبه آلایندگی از ضرایب انتشار آلاینده های شش گانه دی اکسیدکربن، مونوکسیدکربن، اکسیدهای گوگرد، اکسیدهای نیتروژن، هیدروکربن های نسوخته و ذرات ریز معلق گرد و غبار ناشی از مصرف سوخت های گاز طبیعی، نفت کوره و گازوئیل استفاده شده است. با استفاده از روش داده های تلفیقی، نتایج این مطالعه رابطه منفی و معنا داری را بین بهره وری و آلایندگی در صنایع تولیدی ایران نشان می دهد. از این رو، عدالت اقتصادی اقتضا می کند، بنگاه های با بهره وری انرژی پایین تر، نرخ های زیست محیطی بالاتری را بپردازند. از نظر سیاستگذاری، این یافته نشان دهنده لزوم تغییر نرخ های مالیاتی با توجه به بهره وری انرژی در بنگاه های صنایع تولیدی ایران است.
The environmental taxes can be considered as taxes levied on pollution which are imposed on environment. In other words، environmental pollution indicates a lack of energy productivity in every sector of the economy. So، there is a significant correlation between energy productivity and environmental tax. Accordingly، this paper attempts to evaluate the presence or absence of a relationship between these variables by examining energy productivity and pollution measurement. This survey is performed for non-metallic minerals industry as one of the most energy intensive and polluting industries in Iran. To do this، partial productivity index is used to calculate the energy productivity. The amounts of pollution are calculated by emission coefficients of six pollutants included Carbon Dioxide (CO2)، Carbon Monoxide (CO)، Sulfur Oxides (SOX)، Nitrogen Oxides (NOX)، Unburned Hydrocarbons (HC) and Suspended Particulate Materials (SPM) caused by combustion of Natural Gas، Fuel Oil and Gas Oil. The relationship between air pollution and energy productivity is indicated using panel data method. The results suggest that there is a negative and significant relationship between energy productivity and air pollution. Hence، according to the findings of this study، economic justice requires firms with lower energy productivity rates pay higher environmental taxes. In terms of policy، these findings indicate the need for changes in tax rates according to energy productivity in manufacturing firms in Iran.
ملخص الجهاز:
در این سال ، سیدنژاد فهیم و اقدامی (١٣٩٠) در مقاله ای با عنوان «مالیات سبز در مسیر توسعه پایدار» کوشیده اند تا مالیات سبز را بـه عنـوان یـک ابـزار اقتصادی در جهت کاهش مصرف حامل های انرژی و حفظ محـیط زیسـت معرفـی کننـد و آن را به عنوان یک ابزار مالی مناسب که فاقد آثار سوء مالیات های دیگر است برای اقتصـاد ایران پیشنهاد نمایند.
بـا توجه به این که هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین میزان آلایندگی و بهره وری انرژی در سطح بنگاه های صنایع کانی های غیرفلزی است ، بنابراین برای تعیین رابطه مذکور از روش رگرسیونی داده های تابلویی استفاده شده است .
نتایج تحقیق اگرچه تقریبا اکثر مطالعات ارائه شده در زمینه مالیات های زیست محیطی بـه مباحـث نظـری این موضوع پرداخته اند اما، این بخش می کوشد تا با استفاده از مطالـب پیشـین و روش هـای ارائه شـده ، ارتبـاط میـان آلاینـدگی و بهـره وری انـرژی را شناسـایی کنـد.
این در حالی است کـه بـراسـاس مطالعات و ادبیات موجود، بین بهره وری انرژی و میزان آلایندگی ناشی از مصـرف آن نیـز رابطـه معنـاداری وجـود داشـته و ایـن پـژوهش بـا هـدف بررسـی رابطـه میـزان آلاینـدگی و بهره وری انرژی طراحی شده وبنگـاه هـای صـنایع کـانی هـای غیرفلـزی ایـران طـی دوره ١٣٨٤-١٣٧٩ را مورد کنکاش قرار داده است .
بنابراین و از حیـث سیاسـتگذاری ، مالیات های زیست محیطی را می توان بـه عنـوان ابـزاری بـرای کـاهش آلاینـدگی و افـزایش سطح بهره وری انرژی این بنگاه ها مورد استفاده قرار داد.