خلاصة:
وهابیان برای اینکه به مسلمانانی که قائل به توسل و ندای اولیای هستند نسبت شرک بدهند به آیاتی مثل آیه 73 سوره حج استدلال میکنند که میفرماید: «آن کسانی را که شما از غیر خداوند میخوانید حتی یک مگس را نیز نمی توانند خلق کنند».
وهابیان میگویند غیر الله، اعم از اولیا و انبیا، هم که از دنیا رفتهاند، قادر به کاری نیستند و اعتقادات داشتن به قدرت و حیات آنها شرک است. سه اشکال بر سخن وهابیان وارد است: 1- صرف شباهت بین عمل مشرکان و مسلمانان دلیل حکم کردن بر کفر موحودان نیست؛ 2- تعظیم اولیای الهی منافاتی با توحید ندارد، بلکه در راستای توحید است؛ 3. بر فرض خطا بودن توسل و ندای اولیای الهی با هم نمیتوان این اعمال را شرک نامید و حداکثری چیزی که میتوان گفت این است که این اعمال لغو است؛ اگرچه این هم پاسخ دارد.
ملخص الجهاز:
با توجه به مطالبی که از کتب و علمای شاخص وهابیت بیان شد به این نتیجه میرسیم که وهابیان استعانت از اولیای الهی و پیامبران و ندادادن آنها را شرک و کفر میدانند و معتقدند این ندا با توحید الوهی خداوند سازگار نیست و کسی که این کار را انجام دهد شریکی برای خداوند قائل شده است.
4 ابن ابی حاتم در تفسیر خود روایت سدی را، که قبلا ذکر شد، میآورد و میگوید منظور از این آیه بتها هستند که مشرکان برای آنها غذا میگذاشتند و مگسها روی آن مینشستند و از غذا میخوردند، ولی این بتها توان جلوگیری از این کار را نداشتند.
جالب اینجا است که علی بن نایف الشحود، از علمای وهابی، نیز در کتاب المفصل فی فقه الدعوة إلی الله تعالی این آیه و آیات شبیه به آن را مخصوص کمکخواستن از بتها میداند و آن را در شأن کفاری میداند که بت میپرستیدند نه اولیای الهی.
همچنین، قرآن کریم طلب حاجت را از شخصی که قدرتش را دارد نفی نکرده است و به همان صورت که در بالا بیان کردیم میگوید این اولیا توان انجامدادن این کارها را دارند، ولی بر این نکته هم تأکید میکند که اعمال و تصرفات آنها به صورت مستقل نیست، بلکه تحت اراده و به اذن خداوند است که در این باره میتوانیم به آیه 110 سوره مائده اشاره کنیم که تصرف در کون و خلقت را به غیر الله نسبت میدهد و این درخواست را نیز نکوهش نمیکند که چرا برای اعمالی که مخصوص خداوند است از غیر الله درخواست کردید.