مؤلف: عبادی، مهدی؛ بیات، علی؛ حضرتی، حسن؛
بهار و تابستان 1394، سال چهل و هشتم - شماره 1 العلمية - البحثية/ISC (16 صفحة - من 47 إلی 62)
سلیم اول ،بایزید دوم ،شیخ‌الاسلام عثمانی ،طبقه علمیه ،مدرسیان ،مناسبات عثمانی‌ـ مملوکی
الكلمات المفتاحية عبر المكننة : عثمانی ، ممالیک ، مدرسیان ، بایزید دوم ، سلطان ، جنگ ، جم ، فتوی ، بدلیسی ، سلیم اول
یکی از مؤلفه‌های مهم در فراهم کردن مقدمات یورش فراگیر سلیم اول به قلمرو ممالیک، همراه کردن مدرسیان و علمای صاحب افتاء و زعماء طبقه علمیه بود. در بررسی مسألۀ حمله عثمانی‌ها به ممالیک، اگرچه به جواز مدرسیان و فقهاء عثمانی، اشاره می‌شود، اما اغلب به پیچیدگی روند صدور این فتاوی و ملاحظات مدرسیان و فقهاء صاحب فتوی، توجه چندانی نمی‌شود. این پژوهش نشان می‌دهد با توجه به اینکه فتوی ملا عرب شیخ‌الاسلام روزگار سلطنت بایزید دوم مبنی بر حرمت جنگ دو حاکم مسلمان، منجر به پایان یافتن جنگ‌های پنج‌ساله عثمانی و ممالیک شد، همچنین نظر به اینکه سلاطین مملوک مذهب تسنن داشتند، اعلام جهاد علیه آنها به سادگی میسر نبود. سلیم اول با اطلاع از این مهم، به شیوۀ مرسوم در امر استفتاء، درخواست فتوی برای شرعی بودن یورش به قلمرو ممالیک را به صورت هدفی کلی و بدون اشاره به مصداق آن مطرح کرد. مدرسیان و صاحبان افتاء نیز با توجه به همۀ مشکلات پیش رو در اعلام جهاد بر ضد حاکمان سنی مملوکی، فتاوایی چندپهلو صادر کردند. این فتاوی از یک سو، به سلطان عثمانی اجازه می‌داد به قلمرو ممالیک، حمله کند و از سوی دیگر به ظاهر تناقضی با فتوای پیشین ملاعرب نداشت.
- استلام ملف الإرجاع :
![]()
(پژوهیار, ![]()
, ![]()
, ![]()
)![]()
![]()
(
, 
, 
)
