خلاصة:
از کارهای شایسته«وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» ایجاد و اداره کرسی های آموزش فارسی و ایران شناسی در بسیاری از کشورها و اعزام مدرّس برای گسترش زبان و ادب فارسی در این کشورهاست. در این راستا ارزیابی پیوسته کرسی ها با هدف رفع کاستی ها و تقویت نقاط قوت، امری کاملا ضروری است. وزارت علوم در این ارزیابی ها، از مشکلات هر کرسی مطلع و با پیشنهادهای سازنده مدرّس، برای رفع این کاستی ها و مشکلات اقدام خواهد کرد. در این راستا ایجاد هماهنگی میان وزارتخانه های مرتبط با آموزش فارسی نیز لازم است. نگارنده به عنوان مدرّس اعزامی به کشور بلاروس، در این تحقیق، به تحلیل و بررسی زمینه های آموزش زبان فارسی در این کشور پرداخته و با بیان نقاط قوت و ضعف، پیشنهادهایی برای رفع مشکلات و کمبودها ارائه کرده است.
بنابر بررسی های انجام گرفته، لازم است که درس زبان فارسی در بلاروس، از یک تک درس غیررسمی، به
یک درس (دست کم) اختیاری در یکی از دوره های کارشناسی/کارشناسی ارشد تبدیل شود تا بسیاری از مشکلاتی که در متن تحقیق به آنها اشاره شده، برطرف گردد. از دیگر اقداماتی که باید انجام گیرد، ایجاد هماهنگی لازم میان وزارتخانه هایی است که با کرسی آموزش زبان فارسی مرتبط اند. همچنین لازم است برای ایجاد انگیزه در زبان آموزان خارجی، چشم اندازهایی روشن برای آنها ترسیم کرد.
ملخص الجهاز:
"از این مرحله به بعد، زبانآموز با اندکی تلاش و دقت، قادر به خواندن، درک و تولید حدود هشتاد درصد از کلمات و جملات جدید است؛ چ) آموزش تدریجی عناصر ساده و مبنایی دستوری، مانند: نشانههای زمان فعل، شخص/عدد و ملکیت در بافت متون بسیار ساده آموزشی و نظارت دقیق بر انجام پیوسته تمرینات؛ ح) کاهش تدریجی اتکا به زبان واسطه، از حدود هفته دهم به بعد؛ خ) استفاده از دیسکهای فشرده ساده فارسی؛ چه در کلاس و چه در خارج از کلاس، برای تقویت مهارت شنیداری و سپس تولید جملههای مشابه؛ د) از این مرحله به بعد، مدرس طی آموزش، به دو جنبه بسیار مهم یعنی تقابل فارسی گفتاری و نوشتاری و آشنا ساختن زبانآموز با عناصر فرهنگی میپردازد.
در جلسهای که با حضور حدود یکصد دانشجو از دانشگاه علوم اقتصادی بلاروس برگزار شد، مهمترین پرسش شرکتکنندگان این بود که «چشمانداز فراگیری زبان فارسی چیست؟» به بیان روشنتر: جمهوری اسلامی ایران چه عوامل انگیزشی و تشویقی برای فراگیری فارسی توسط ما خارجیان ایجاد میکند؟ اینکه تنها گفته شود: فارسی، زبان ادب، حاوی فاخرترین ادبیات جهان و زبان دوم جهان اسلام است، انگیزه لازم و کافی را در دانشجویان خارجی ناآشنا به زبان فارسی ایجاد نخواهد کرد.
تجربه اینجانب از دو بار اعزام به عنوان مدرس زبان فارسی این است که ایجاد کرسیهای تکدرسی، آن هم بدون گنجانده شدن درس فارسی در دورههای رسمی دانشگاه هدف، بازده و کارآمدی چندانی نخواهد داشت و ارزش فرستادن استاد را ندارد؛ زیرا دانشجو در اینگونه کلاسها هیچ تعهد قانونیای ندارد که پیوسته در کلاس شرکت کند و شاید برخی از سر کنجکاوی یا سرگرمی در کلاس حاضر شوند که در این صورت، تضمینی برای موفقیت وجود نخواهد داشت."