خلاصة:
فتوحات وجنگ هایی که پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله رخ داد و منجر به گشوده شدن دروازه های ایران و روم شرقی و آفریقا گردید متفکران و عالمان مسلمان را با پرسش هایی مواجه کرده است پرسش هایی مانند این که آیا فتوحات مشروعیت داشته اند؟ در صورت عدم مشروعیت این رویداد؛ ملاک بهره مندی اهل بیت علیهم السّلام از نتایج آن چه بوده است؟ و آیا اصولا می توان میان عدم مشروعیت یک عمل و نتائج آن تفکیک کرد؟ در این نوشتار به این نتیجه رسیدیم که با توجه به مشروط بودن مشروعیت جهاد ابتدایی در فقه شیعه به اذن امام علیه السّلام یا نایب خاص امام و فقدان شرط مذکور در فتوحات پس جنگ های مذکور مشروع نبوده اند، مع الوصف اهل بیت علیهم السّلام از نتائج فتوحات، استفاده برده اند؛ ملاک بهره مندی مذکور یا به عنوان انفال بوده و یا بر پایه قاعده الزام به عنوان سهم ذوی القربی از خمس بوده است.
ملخص الجهاز:
irتاریخ دریافت: 4/5/96 تاریخ پذیرش: 26/9/96"/> چکیده فتوحات وجنگهایی که پس از رحلت پیامبر| رخ داد و منجر به گشوده شدن دروازههای ایران و روم شرقی و آفریقا گردید متفکران و عالمان مسلمان را با پرسشهایی مواجه کرده است پرسشهایی مانند این که آیا فتوحات مشروعیت داشتهاند؟ در صورت عدم مشروعیت این رویداد؛ ملاک بهرهمندی اهل بیت^ از نتایج آن چه بوده است؟ و آیا اصولا میتوان میان عدم مشروعیت یک عمل و نتائج آن تفکیک کرد؟ در این نوشتار به این نتیجه رسیدیم که با توجه به مشروط بودن مشروعیت جهاد ابتدایی در فقه شیعه به اذن امام× یا نایب خاص امام و فقدان شرط مذکور در فتوحات پس جنگهای مذکور مشروع نبودهاند، معالوصف اهلبیت^ از نتائج فتوحات، استفاده بردهاند؛ ملاک بهرهمندی مذکور یا به عنوان انفال بوده و یا بر پایه قاعده الزام به عنوان سهم ذویالقربی از خمس بوده است.
"/> روایت مذکور از نظر اصالت و سند مخدوش میباشد؛ چه آنکه درکتابهای رجالی اهل سنت راوی اول، یعنی «حنش بن مالک» که خبر از او نقل شده است، مجهول میباشد و از «علی بن مجاهد» نیز با عنوان کذاب و جاعل حدیث یاد شده است<FootNote No="78" Text=" ذهبی، العبر، ج 4، ص 72؛ رنجبر، مواضع امام علی× در برابر فتوحات، ص 72.