خلاصة:
هدف: دوران امامت امام رضا(ع)» دورة طلایی گفتگو و مناظره و اثبات برتری آموزههای قرآنی - اسلامی» به ویژه
اسلام شیعی و دکترین امامت و نیاز دین به حجت و واسطة زنده و روزآمد میان خلق و خالق است و مناظرههای
رضوی(ع) آوردگاه عرضه فکر اهل بیت(ع) از اسلام است. این پژوهش پس از ارائة معیار مراء حی و باطل از دید
آیات و روایات» مهمترین مناظرههای بینالادیانی و بینالمذاهبی رضوی(ع) را که در ضمن هشت مجلس به نقل شیخ
صدوق(ره) در کتاب «عیون اخبار الرضا» تجلّی یافته» با هدف کشف اخلاق مناظره و انحصارا با رویکرد تاکید بر
ترک مراء و مجادلة مذموم در طول مناظره با حریف و با تاکید ویژه بر گریز از توهین به رقیب» که از سختترین
مصادیق رعایت اخلاق به صورت عملی است» مطالعه کرده است. روش شیوة گردآوری دادهها در این
کتابخانهای است؛ در نحوه استناد دادههاء از شیوة اسنادی پیروی میکند و در تجزیه و تحلیل مطالب» روش آن تحلیل
محتوایی از نوع توصیفی - تحلیلی است. افتهها: در دو مناظره مهم بینالادیانی و بینالمذاهبی امام رضا(ع)» 17 مورد
که از ظاهر آنها توهین به رقیب استفاده میشود» قابل پیگیری است. نیج هگیری: این پژوهش نشان داد که هیچ یک
از 17 مورد که به ظاهر کژرفتاریهایی از جمله: نسبت جهل و نادانی و نافهمی به مخاطب؛ نسبت غلط به مخاطب؛
نسبت وسواس فکری به مخاطب؛ نسبت مشابهت با یهود به مخاطب؛ نسبت ویل و وبح به مخاطب؛ خندیدن به
مخاطب و ... را شامل میشودء عمل ضد اخلاقی و بر خلاف ادب اسلامی نیست.
Objectives: The age of Imam Reza (AS) is the golden age of dialogue and debate and proof of the superiority of the Qur'anic teachings of Islam and in particular Shiite teachings and doctrine of Imamate، a period in which religion requires a living and uplifting mediator between the creature and the creator. In this time Imam Razavi's (AS) debates are about offering Ahl al-Bayt's thoughts. This research has been investigated Imam Reza's most important debates with various religions in which Sheikh Sadukh (RA) has outlined them in the book of "Eyoun Akhbar al-Reza" in eight parliaments; after the presentation of the criterion of the right and wrong contention from the view of the verses and narrations، with the aim of discovering the ethics of the debate; exclusively with an emphasis on the abandonment of contention during the debate with the opponent، also with a special emphasis on non-insulting rivals- which is the most important of ethical observance in practices.
Method: This paper on the method of gathering materials uses libraries، and on the site of the data، follows attribution style. And the method of analysis of accounts receivable is Descriptive analysis.
Results: The results of the survey indicate that in Imam Reza's two important debates with various religions; seventeen cases appear to be apparently insulting the rival.
Conclusion: None of the seventeen seemingly immoral behavior is not anti-moral acts، and they are not against Islamic jurisprudence; some of these actions include: attributing ignorance to the audience; attributing wrong to the audience; attributing obsession to the audience; attribute the similarity with the Jew to the audience; Attributing "Weil" and "Vieh" to the audience and laughing at the audience.
ملخص الجهاز:
این پژوهشها که در خصوص مناظرات امام رضا(ع) یا به صورت عام در مورد معصومین(ع) سامان یافته، عبارتند از: «روششناسی مناظرههای امام جواد(ع)»(مطهری، 1395)؛ «روش مناظرۀ علمی در سیرۀ آموزشی امامان معصوم(ع)، مطالعه موردی: مناظرات علمی امام رضا(ع)»(هاشمی اردکانی و میرشاه جعفری، 1387)؛ «اقناع و تغییر نگرش، جایگاه آن در سیره ارتباطی امامان معصوم(ع)؛ مروری بر مناظرات مکتوب حضرت امام رضا(ع)»(سپنجی و مؤمندوست، 1390)؛ «تحلیل گفتمان مناظرههای امام رضا(ع)»(مجیدی، 1392)؛ «تحلیل گفتمان مناظرهها و مجادلههای حضرت رضا(ع) با دگرهای گفتمانی(مبانی قرآنی کلامی ساختبندی هویت اسلامی)»(میراحمدی و رضایی پناه، 1395)؛ «راهبردهای تقریب ادیان و مذاهب در سیرۀ رضوی با تأکید بر مناظرات و احتجاجات»(خادمی، صادقی و چابکی، 1395)؛ «اصول علمی و اخلاقی مناظرههای رضوی(ع)»(1394)؛ «مناظرات امام رضا(ع)؛ ویژگیها و روشها»(نقیزاده و داد، 1386)؛ «مناظرات تاریخی امام رضا(ع)(بیتا)؛ «مناظره و ویژگیهای مناظرات امام رضا(ع)»(ضیغم زیدی، 1390) و سرانجام: مناظرات تاریخی امام رضا(ع) با پیروان مذاهب و مکاتب دیگر(مکارم شیرازی، 1388).
ابن فارس که مراء را برگرفته از اصل معنایی دوم میداند، میگوید: به مراء از این جهت مراء گفته شده است که در مجادله، دو نفر مثل سنگ سخت بر حرف خود پافشاری میکنند(ابن فارس، بیتا، ج 5: 315) و بنا بر پذیرش اصل معنایی نخست برای واژۀ مراء، از این جهت به جدال و مجادله مراء گفتهاند که دو طرف میخواهند یکدیگر را بدوشند؛ یعنی هر یک از طرفین میخواهد هر نوع اطلاعاتی را از دیگری استخراج کند تا خودش را بالاتر نشان دهد(عسکری، بیتا: 92؛ ابن منظور، بیتا، ج 15: 278؛ زمخشری، بیتا، ج 2: 191؛ ابن اثیر جزری، 1367، ج 4: 322).