خلاصة:
هدف: هدف این تحقیق» تبیین جایگاه عدالت در ستهای الهی جاری در زندگی فردی و اجتماعی انسان بود. روش
روش تحقیقء بررسی جایگاه عدالت در نظام هستی و مطالعد آیاتی است که مبیّن سنتهای عدالتمحور الهیاند.
پاقنه ها در خدای کامل مطلق» هیچ نشانی از نقص و ظلم وجود ندارد و در نسبت او با جهان و انسان نیز اصل عدالت
حاکم است. این مهم در قرآن به عنوان مبنای ستّتهای الهی و اجتماعی قرار میگیرد که آن سنتها بیان کنندة اصول
کلی عادلانة حاکم بر رفتار فردی و اجتماعی انسان و نتایج عادلانه ناشی از آنهاست. در این زمینه» سنتهایی چون:
اختیار» برگشت بدیهای انسان به خودش» پیروزی نهایی حی و نابودی باطل» ورائت زمین توسط بندگان صالح خداء
سنّت مجازات» مهلت دادن به گناهکاران» پیوند پیروزی و پیروی و نظایر آنها مورد توجهاند» که جریان همیشگی
اصول ثابت الهی را نشان میدهند؛ مهمتر از آن اینکه» آنها بیان کنندة عادلانه بودن جریان زندگی انساناند.
ننیجه گیری؛ جریان عادلانة حاکم بر کلیت نظام هستی این پیام حکیمانه را برای ما دارد که خیرات و شرور جهان را
با نگاه عاقلانه بررسی کنیم و ضمن اعتقاد به عدالت الهی نسبت به انسانهاء مشکلات و مصائب آنها را به طور عقلانی
فهمیده» از مواجهه با آنها نهراسیم.
Objectives: The aim of this paper is to explain the place of justice in divine traditions that process in individual and collective life of human being.
Method: The method is to study the place of justice in the whole system of being and in the verses that indicate just divine traditions.
Results: The data are indicated that there is no sign of defect and oppression in God، and of his relation to the world and human being، since between them is established justice. This matter is called as social and divine traditions of the Qur’an which explain stable justly rules over our individual and social behaviors and their just consequences. In this case، the Qur’an speaks of some traditions like freewill، returning of human being’s badness to herself/ himself، final victory of right over vain، heritage of the earth by God’s righteous servants، punishment and giving times to sinners، and linking between victory and obeying God and so on. All these traditions show justly rules and lawfulness of human being’s life based on God’s justice.
Conclusion: Justly divine process over the whole system of being bears this wise message that we rationally can consider goods and evils of the world، and by believing in divine justice to understand them rationally not to fear of them.
ملخص الجهاز:
در این زمینه، سنتهایی چون: اختیار، برگشت بدیهای انسان به خودش، پیروزی نهایی حق و نابودی باطل، وراثت زمین توسط بندگان صالح خدا، سنت مجازات، مهلت دادن به گناهکاران، پیوند پیروزی و پیروی و نظایر آنها مورد توجهاند، که جریان همیشگی اصول ثابت الهی را نشان میدهند؛ مهمتر از آن اینکه، آنها بیانکنندۀ عادلانه بودن جریان زندگی انساناند.
نکتۀ مهمتر اینکه، اگرچه این سنتهای الهی و اجتماعی ابعاد گوناگون قانونمندیهای حاکم بر زندگی انسان را بازگو میکنند، اما یک اصل بنیادی، مقوم همۀ آنهاست و آن عدالت است؛ یعنی مهمترین ویژگی سنتهای الهی و اجتماعی قرآن که بیانگر قانونهای حاکم بر زندگی انساناند، این است که همۀ آنها مبتنی بر عدل و عدالت، چنین قانونمندیهایی را بیان میکنند و نیز آشکار میکنند که هم عدل مبنای این قانونهاست و هم خود این قانونها تجلیهای گوناگون عدالت الهی در زوایای مختلف زندگی اجتماعی انساناند.
(مطهری، 1372: 49-46) ج) ویژگیهای کلی سنتهای الهی و اجتماعی از عادلانه بودن افعال الهی، به ویژه دربارۀ کلیت جهان هستی، به طور طبیعی نتیجه میشود که زندگی اجتماعی انسان که بخشی از نظام هستی را در بر میگیرد، بایستی بر اساس عدل الهی بنا شده و جریان داشته باشد.
به عبارت دیگر؛ سنتهای الهی ویژگیهای کلی حاکم بر زندگی اجتماعی انسانها را معرفی میکنند و بنابر این، بهترین ابزار تشخیص راه هدایت از گمراهیاند و عمل به آنها منجر به سعادت دنیوی و اخروی میشود.
- Javadi Amoli, Abdullah (2010), Interpretation of the Quran Based on Subject, Vol. 17, Qom, Isra Press.
Qom: Morteza Press, Second Publication.