خلاصة:
تنظیم مطالب علمی در حد واحد درسی، از جمله ضرورتهایی است که استادان دانشگاهها را به امر تهیه جزوه و کتاب وامیدارد. در این راستا، کتاب «النقد والناقدون فی الادب العربی»(1387ش)، نوشته علی سلیمی، شامل سه فصل با موضوعات تطور نقد، عناصر ادب و ناقدان سرشناس است که نویسنده هدف کلی آن را نگاهی جامع به نقد ادبی و سیر تحول آن در ادب عربی قدیم و جدید بیان کرده است. از این رو، طبق بررسی علمی، کیفیت جلد، صحافی، حروف نگاری، صفحه آرایی، عنوانبندی و سطربندی از نقاط قوت شکلی آن به شمار میرود. اما طراحی ساده جلد، اغلاط چاپی، ضعف دستور زبان، اشتباهات املایی و عدم رسایی عبارات از نقاط ضعف شکلی است. فهرست محتوایی خوب، تحلیل بدون سوگیری، سازواری مناسب با مبانی اسلامی وتناسب حجمی با واحد درسی و سرفصل، از جمله نقاط مثبت محتوا است. ضعف در انسجام عناوین، شیوه ارجاع، ابهام در سازواری علمی، عدم انطباق عنوان با محتوا و ضعف معادل سازی اصطلاحات از جمله نقاط منفی محتوا به حساب میآید. در نتیجه، این کتاب به لحاظ کیفی کاستی فراوان دارد که پیشنهادهایی جهت بهبود کیفی آن داده شده است. رعایت نکات مذکور، میتواند این اثر را در خط سیر هدف آموزشی قرار دهد.
Preparing academic course is an urgent need which makes university instructors write books and textbooks. Ali Salimiś book "Criticism and Critics in Arabic Literature", deals with Criticism in Arabic Literature. It is a pedagogical text containing: a table of contents, a preface, 3chapters (on the development of criticism, literary elements, and renowned critics).The stated purpose of the writer is to have an overview of literary criticism and its development in the classical and modern Arabic Literature. After a careful analytic study, the following qualities are enumerated as the advantages in the format of book: covering, binding, lettering, pagination, titling, and paragraph writing. The related flaws include: simple covering design, typing mistakes, poor grammar, spelling mistakes, and poor eloquence. In terms of content, the advantages are: good table of contents, impartiality, accordance with Islamic principles, and the scienceś curriculum. The negative points in content are: inconsistency between the titles, poor referencing, ambiguity in academic accordance, mismatch between title, content, and course objectives, and poor terminology. All in all, it is worth mentioning that the book is qualitatively poor, and this article aims to offer points in settling the flaws. Observing these suggestions can make the book fit for educational purposes.
ملخص الجهاز:
در این راستا، کتاب «النقد والناقدون فی الأدب العربی»(١٣٨٧ش )، نوشته علی سلیمی، شامل سه فصل با موضوعات تطور نقد، عناصر ادب و ناقدان سرشناس است که نویسنده هدف کلی آن را نگاهی جامع به نقد ادبی و سیر تحول آن در ادب عربی قدیم و جدید بیان کرده است .
کتابهای دیگری نیز هستند که بـا کتـاب مـورد نقـد همپوشانی دارند، مانند کتاب «اصول النقد الادبی»(١٩٩٤م )، نوشته احمد الشایب کـه در ٧ باب بسیار مفصل موضوعات مورد علاقه نقد ادبی را پیگیری میکند.
بـا توجه به ادعای نویسنده در صفحه اول پیشگفتار، کـه گفتـه انـد سـعی بـر رعایـت اصـول تحقیق /شیوه پژوهش ، در این کتاب است ، پس باید افزود که این کتاب مشابه دارد و شـاید همین مشابهت ضرورت انجام این اثر را تحت الشعاع قرار دهد.
شایان ذکر است ، در مقاله «الأدب وعناصره الجمالیۀ»نوشته علی سلیمی و همکـارش ، نیز عناصر ادبی پنج مورد عنوان شده است که در واقع این مقاله همان خلاصـه فصـل دوم کتاب در دست داوری است .
همچنین در خصوص سؤال سوم بحث که آیا نویسنده در سیر نوشتار کتاب بـه هـدف آموزشی خود رسیده است ؟ باید افزود که رعایت تمام نکات ذکر شده در فرم داوری و نیز در این مقاله میتواند این اثر را در خط سیر صحیح آموزشی قرار دهد.
شایان ذکر است ، قبل از طرح سؤالات بحث ، هدف کلی کتاب توسط نویسنده نگـاهی جامع به مباحث نقد ادبی و سیر تحول آن در ادب عربی قدیم و جدید بیان شد، که از ایـن نظر، با توجه به خط سیر تحقیق ، کتاب پیشرو در جهت صحیح هـدف خـود گـام برداشـته است .