خلاصة:
شبکه ارتباطاتی افراد، یک نهاد غیررسمی است که بر تصمیمهای اقتصادی و همچنین عملکرد اقتصادی آنها موثر است. اما الگوواره (پارادایم) نئوکلاسیکی حاکم بر علم اقتصاد، بهدلیل نگاه ذرهای از نقش ارتباط میان آحاد اقتصادی، غفلت کرده است؛ درحالیکه شبکههای اجتماعی میتوانند نقش حیاتی در پدیدههای اقتصادی و اجتماعی داشته باشند (مهاجرت، یافتن شغل، شبکه جرم و جنایت، یادگیری، سرایت بحران مالی، تامین مالی خرد، تقسیم مخاطره و...). در چند سال اخیر، شبکههای اقتصادیـاجتماعی توجه اقتصاددانان را به خود جلب کردهاند. اما در داخل کشور، بنا به دلایل گوناگون، به این موضوع پرداخته نشده است. بر این اساس، با توجه به جدید بودن این موضوع در جهان و ایران، مقاله پیشرو سعی دارد در کنار معرفی مفاهیم اولیه و ریاضی آن و کاربردهای گوناگون اقتصاد شبکههای اجتماعی، مروری بر مباحث ناظر بر چند پرسش اساسی در این زمینه انجام دهد. درواقع، همه مسائل و مباحث این حوزه را میتوان براساس چهار پرسش اساسی طبقهبندی کرد: تحلیل ساختار و هندسه شبکه چگونه به تحلیلهای اقتصادی کمک میکند؟ اثرات شبکه ارتباطی و اجتماعی بر عملکرد اقتصادی افراد چگونه است؟ از نگاه علم اقتصاد، شکلگیری یک شبکه اجتماعی چگونه است؟ چگونه میتوان این اثرات را برآورد کرد؟
ملخص الجهاز:
اگرچه جامعهشناسان (مانند Granovetter, 1974,1983) مدتی است که به تأثیر شبکة اجتماعی و نقش ارتباطات بر رفتار و تصمیمهای افراد میپردازند؛ اما آنها با روششناسی علم اقتصاد و دغدغههای آن به این مقوله نگاه نمیکنند.
درواقع، تفاوت اصلی در نگاه دیگر علوم با علم اقتصاد به مسألة شبکه و ارتباط میان افراد این است که «پدیدههای اقتصادی باید سرانجام بر اساس انتخاب یک بنگاه عقلایی صورت گیرد» (Goyal, 2007, 7).
از این ادبیات میتوان برای تحلیلهای دیگری نیز استفاده کرد؛ برای نمونه، اثر همکار در شبکه، بر آموزش توسط کالوو- آرمنگول و همکاران (2009) مورد بررسی قرار گرفته است.
برای نمونه، یک تابع مطلوبیت که توسط جکسون و همکاران (2012) مورد استفاده قرار گرفته است، به شکل رابطة (20) است: (20) <> ,,; = ≠ − + <≠ − «که در آن، ارتباطی را نشان میدهد که ij عضو یک مثلث نیست و نیز یک مثلث است؛ یعنی i، j و k بهصورت متقابل به هم مرتبط هستند.
The Stability and Efficiency of Economic and Social Networks.
The Study of Social Networks in Economics.
An Overview of Social Networks and Economic Applications.
The Evolution of Social and Economic Networks.
A Strategic Model of Social and Economic Networks.
The Economic Consequences of Social-Network Structure.
From Graph Theory to Models of Economic Networks.
Social networks and labor-market outcomes: Toward an economic analysis.
How does social network form from economics view?
Key Words: Social-Economic Network, Unofficial Institution, Network Structure, Network Effect, Network Formation JEL Classification: Z13, O10, C7