خلاصة:
هدف این مقاله، بررسی کاربرد و مزایای آموزشی و ارتباطی گرافیک نوول(Graphic novel)و کمیک ژورنالیسم (Comics journalism) است. طبق یافته های این پژوهش، که به روش کتابخانه ای و ترویجی انجام شده، گرافیک نوول ها (رمان های گرافیکی یا رمان های تصویری) که گاهی از آنها به عنوان “رسانه های جدید” یاد می شود، به یکی از ابزارهای آموزشی در کلاس های درس جهان، به ویژه در ارتباط با دروسی همچون زبان انگلیسی، علوم، علوم اجتماعی، تاریخ، ادبیات و هنر تبدیل شده اند. رمان های گرافیکی می توانند بخش مهمی از اجرای هر طرح درس استانداردی باشند و فهم و درک مباحث آموزشی را، حتی در افرادی که مشکلات خوانشی دارند، تسهیل کنند. همچنین گرافیک نوول ها، به ویژه در قالب مدرن آن، م یتوانند در حوزه های ارتباطی، تبلیغی و بازاریابی در راستای تحقق اهداف مورد استفاده قرار گرفته و به سبب تصویرمحور بودن آنها، از تاثیرگذاری بالایی برخوردار باشند. علی رغم مزایا و پتانسیل های بالای کمیک ژورنالیسم ها و نیز رمان های گرافیکی اعم از کمک آنها به یادگیری افراد عادی و دارای مشکلات خوانشی، تاثیرگذاری آن در توسعه مهارت های تفکر تحلیلی و انتقادی و “سواد جدید”(New or Multiple Literacies)و حتی بهبود سواد سنتّی و نیز یاری این نوع گرافیک به فهمیدن مواد پیچیده یادگیری، کمک در مسیر تحقق اهداف حوزه های روزنامه نگاری، ارتباطی، تبلیغی و بازاریابی و ...، همچنان از این ابزارهای تاثیرگذار در نظام آموزشی و نیز در حوزة ارتباطی ایران بهره گرفته نمی شود. ضمن دعوت به آشنایی با گرافیک نوول و کمیک ژورنالیسم و درک اهمیت، کاربرد و مزایای بهره گیری از آن، ورود نظام آموزشی کشور و نیز حوزه ارتباطی و رسانه ها به این زمینه مورد تاکید است.
ملخص الجهاز:
طبق یافتههای این پژوهش، که به روش کتابخانهای و ترویجی انجام شده، گرافیک نوولها (رمانهای گرافیکی یا رمانهای تصویری) که گاهی از آنها به عنوان "رسانههای جدید" یاد میشود، به یکی از ابزارهای آموزشی در کلاسهای درس جهان، بهویژه در ارتباط با دروسی همچون زبان انگلیسی، علوم، علوم اجتماعی، تاریخ، ادبیات و هنر تبدیل شدهاند.
علیرغم مزایا و پتانسیلهای بالای کمیک ژورنالیسمها و نیز رمانهای گرافیکی اعم از کمک آنها به یادگیری افراد عادی و دارای مشکلات خوانشی، تأثیرگذاری آن در توسعۀ مهارتهای تفکر تحلیلی و انتقادی و "سواد جدید"(New or Multiple Literacies) و حتی بهبود سواد سنتی و نیز یاری این نوع گرافیک به فهمیدن مواد پیچیده یادگیری، کمک در مسیر تحقق اهداف حوزههای روزنامهنگاری، ارتباطی، تبلیغی و بازاریابی و ...
(Hii Sii Ching, Fong Soon Fook, 2013) در حوزة گرافیک نوول، فعالیتهای علمی و پژوهشی و آکادمی مختلفی در ایران انجام شده که از این جمله پایاننامههای " تأثیر تلفیق رمانهای گرافیکی مبتنی بر تلفن همراه با کتب درسی چاپی بر یادگیری تاریخ دانشگاهی" نوشتة هادی سلیمانپور، دانشجوی کارشناسی ارشد برنامهریزی درسی دانشگاه بیرجند و نیز " بررسی روایت تصویری به روش گرافیک نوول (رمان مصور)" نوشتة اوختای بخشایش، دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی ـ دانشکده هنر و معماری قابل اشاره هستند؛ عمده نگاه این نوع پژوهشها هنری یا آموزشی است.
(Ayer, 2014) در این پژوهش، نظریة استفاده و رضایتمندی، از آن رو مورد اتکا است که رمان گرافیکی یا گرافیک نوول، که گاه از آن به عنوان رسانة جدید یاد میشود، قادر است محتوای مد نظر را، به شکل بصری و با حداقل کلمات به مخاطبان منتقل کند؛ گرافیک نوول در عین حال که تأثیرگذاری مباحث را یاری میکند، مورد استفادة مخاطب نیز قرار میگیرد.