خلاصة:
خلیج فارس بعنوان یکی از منابع اصلی تامین انرژی همواره مورد توجه قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای بوده است. از اینرو، امنیت خلیج فارس علاوه بر ابعاد منطقهای دارای اهمیت و ابعاد بینالمللی نیز است. در این شرایط، شناخت سیاستهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بعنوان یکی از بازیگران اصلی منطقه و دلایل اتخاذ این سیاستها اهمیت مضاعفی مییابد. پرسش این مقاله معطوف به شناخت سیاستهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس و سپس دلایل اتخاذ این سیاستها است. سیاستهای امنیتی ایران در خلیج فارس عبارتند از: تاکید بر نظم منطقهای و حذف دولتهای غیرساحلی از ترتیبات امنیتی خلیج فارس، حمایت از جنبشها و گروههای شیعی در منطقه و افزایش قدرت نظامی و تسلیحاتی. این سیاستها بر دو پایه؛ برتری قدرت ایران در منطقه و سمتگیری سیاست خارجی آن مبنی بر تغییر وضع موجود شکل گرفته است. روش این پژوهش براساس ماهیت تحقیق تبیینی و دادهها و اطلاعات مورد نیاز با روش کتابخانهای گردآوری شده است.
ملخص الجهاز:
نخست اینکه محورهای اصلی سیاستهای امنیتی ایران در خلیج فارس چیست و دوم؛ دلایل اتخاذ و تعقیب این سیاستها چه هستند؟ در پاسخ به این دو پرسش مکمل و بعنوان فرضیه پژوهش میتوان گفت: سیاستهای امنیتی ایران شامل تاکید بر نظم منطقهای و حذف دولتهای غیرساحلی از ترتیبات امنیتی خلیج فارس، حمایت از جنبشها و گروههای شیعی در منطقه و افزایش قدرت نظامی و تسلیحاتی میباشند و دلایل اتخاذ این سیاستها قدرت برتری آن در میان کشورهای حوزه خلیج فارس منطقه و سمتگیری سیاست خارجی آن مبنی بر تغییر وضع موجود در منطقه است.
بر این اساس، محورهایی از جمله کاهش حضور نیروهای خارجی، تنشزدایی و اعتمادسازی در سطح منطقه و افزایش تعاملات و روابط در حوزههای مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و حتی نظامی همواره از مسائل مورد توجه ایران در ترتیبات امنیتی خلیج فارس بوده است (ottaway,2009: 1-5).
عراق از سال 2003، بر نظم سیاسی- امنیتی موجود در جهان عرب و به ویژه منطقه خلیج فارس تاثیر گذاشته و حضور فعال ایران در مسائل منطقهای را موجب شده است (رمضانزاده و دیگران،1392: 155).
محورهای اصلی سیاستهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران عبارتند از: تاکید بر نظم منطقهای و حذف دولتهای غیرساحلی از ترتیبات امنیتی خلیج فارس، حمایت از جنبشها و گروههای شیعی در منطقه و افزایش قدرت نظامی و تسلیحاتی.
بر این اساس برتری قدرت ایران یکی از پایههای اتخاذ سیاست امنیتی مبتنی بر مخالفت با حضور قدرتهای فرامنطقهای در ترتیبات امنیتی منطقه خلیج فارس است.
بر این اساس برتری قدرت ایران یکی از پایههای اتخاذ سیاست امنیتی مبتنی بر مخالفت با حضور قدرتهای فرامنطقهای در ترتیبات امنیتی منطقه خلیج فارس است.