خلاصة:
هدف از این پژوهش، شناسایی جهتگیریهای برنامه درسی دردوره تمرکزگرایی در نظام آموزش عالی ایران میباشد. روش پژوهش مورد نظر تاریخی میباشد که محقق تلاش نموده با بهرهگیری از مستندات وآییننامههای در دسترس و مصاحبه با خبرگان کلیدی حوزه آموزش عالی و برنامه درسی نسبت به شناسایی جهتگیریهای برنامههای درسی در پنج بعد فرایند، نظام، رشته تحصیلی، حرفه و دانش در دوره تمرکزگرایی بپردازد. حوزه پژوهش بررسی کلیه متون، پژوهشهای انجام شده و اسناد مربوط به برنامههای درسی و نتایج حاصل از مصاحبه با مطلعین کلیدی حوزه آموزش عالی و برنامه درسی بود، ابزار مورد استفاده برای جمعآوری اطلاعات و استخراج بندها مرتبط با موضوع پژوهش، فیشهای تحقیق بودند که همه توسط محقق ساخته شدند. سپس دادههای گردآوری شده از طریق تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافتهها، این دوره از سال 1363 با شکلگیری شورای عالی برنامهریزی در بدنه وزارت علوم شروع و تا سال 1379ادامه یافت. در ایـن دوره بـرای تحقـق بخشیدن به اهداف انقلاب اسلامی برنامههای دورههای تحصیلی به صورت متمرکز و به وسیله شورای عالی برنامهریزی مورد بازبینی قرار گرفت و دانشگاهها ملزم به اجرای مصوبات آن شورا شدند. بــدین ترتیــب نظــام برنامــهریزی درسی متمرکز سایه خود را بر آموزش عالی کشور نیز افکند.
ملخص الجهاز:
بعد از انقلاب و به دنبال تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی برنامه ریزی، طبق مصوبه جلسه فوق العاده مورخ ١٣٦٣/١١/٢٨، برای امر برنامه ریزی، تدوین ، تصویب ، آیین نامه ها و مقررات آموزشی از میان صاحب نظران و استادان با تجربه دانشگاه ها تشکیل گردید و به برنامه ریزی درسی برای دوره های کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به صورت متمرکز در بدنه وزارت علوم پرداختند.
روش شناسی پژوهش پژوهش مورد نظر از نوع تاریخی است که محقق تلاش نموده با بهره گیری از منابع و مستندات در دسترس جهت گیریهای برنامه های درسی در دوره تمرکزگرایی در نظام آموزش عالی ایران را با دیدگاه تحلیلی نشان دهد.
یافته های پژوهش ١- فرایند برنامه درسی در دوره تمرکزگرایی (١٣٧٩-١٣٦٣) در ایـن دوره بـرای تحقـق بخشیدن به اهداف انقلاب اسلامی برنامه های دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به صورت متمرکز و به وسیله شورای عالی برنامه ریزی در وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری مورد بازبینی قرار گرفـت و دانشگاه ها ملزم به اجرای مصوبات آن شورا شدند.
٢- تشکیل سازمان سمت سازمان سمت به منظور رفع نیاز دانشگاه های کشور به بررسی و تحقیق جهت تهیه و تدوین و ترجمه کتب و مآخذ درسی در رشته های مختلف علوم اسلامی و انسانی، و براساس مصوبه سیزدهمین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ ١٣٦٣/١٢/٧ سازمانی بنام سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی که اختصارا "سمت " نامیده میشود، به صورت سازمانی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی تأسیس میشود.
Critical Review of the Structure of Academic Curriculum Planning, Institute for Research and Planning for Higher Education.
Institute for Research and Higher Education Planning, First Edition.