خلاصة:
احمد شاملو، شاعر ایرانی سدهی بیستم میلادی، بنیانگذار «شعر سپید» در ادبیات فارسی بهشمار میآید و آشنایی خوبی با ادبیات جهان داشت. مضامین شعر او زن و عشق، مرگ و مسائل وجودی، آزادی و عدالتخواهی را دربرمیگیرد. شارل بودلر بنیانگذار مکتب «انحطاط» و از پیشگامان نمادگرایی محسوب میشود. دستمایههای مهم شعر او شهر و زندگی شهری، زن و عشق، مرگ و ملال، آزادی و نوگرایی میباشد. با وجود فاصلهی حدوداً یکقرن میان این دو، بین شعر و شخصیتشان شباهتهایی هست. در این مقاله ضمن بررسی مقایسهای چند مورد از این دستمایهها، میکوشیم به شباهتها و تفاوتهای رویکرد این دو شاعر ایرانی و فرانسوی در قبال مضامین فوق بپردازیم. روش این پژوهش رویکرد تطبیقی برپایهی نقد مضمونی و بررسی اجتماعی میباشد. در طی بررسی از رهیافت فیلیپ شاردن در مقالهاش با عنوان «تماتیک تطبیقی» (1989) استفاده خواهیم نمود. مبنای راهبردی برای بررسی در این جُستار، واحد «تِم» یا مضمون (یا دستمایه) است و از بررسی تیپها، مفهومها، موتیفها، اسطورهها و یا خرده-مضمونها پرهیز شده است.
ملخص الجهاز:
بررسي تطبيقي چند مضمون اساسي در شعر احمد شاملو و شارل بودلر * ناهيد شاهوردياني استاديار زبان و ادبيات فرانسه ، دانشگاه تهران، تهران، ايران سپهر يحيوي تاجآبادي ** دانشجوي دکتري ادبيات فرانسه ، دانشگاه تهران، تهران، ايران (تاريخ دريافت : ٩٧/٠٦/١٣، تاريخ تصويب : ٩٨/٠٢/٠٩، تاريخ چاپ: خرداد ١٣٩٨) چکيده احمد شاملو، شاعر ايراني سدة بيستم ميلادي، بنيانگذار «شعر سپيد» در ادبيـات فارسـي بـه شـمار مي آيد و آشنايي خوبي با ادبيات جهان داشت .
طلوع آيدا (و منظور مـن از آيدا زني نيست که همسر شاملو بوده است ، بلکه تصوير آرماني زن يـا معـشوق اسـت در شعر غنايي ايران در دهه هاي مياني قرن بيستم ) در زندگي شاملو، او را به شـعر غنـايي يـا تغزلي بازگردانده و اين بازگشتن در ساية تجربة گرانبهايي هم بـود کـه شـاعر در خـلال ساليان از کار ترجمة شعر (که سرانجام بهتـرين آن در کتـابي بـه نـام همچـون کوچـه اي بي انتها...
همچنين عشق نيز در آثار اين شاعر معاصر ايرانـي مقـام مهمـي را بـه خود اختصاص مي دهد، چرا که انگيزه و کارماية اصلي زندگي است و اصولا بدون آن زنـدگي انسان معنا و مفهومي نخواهد داشت .
٤- بررسي دستمايه هاي آزادي و برابري در شعر شاملو و بودلر در دو بخش فوق ، مضاميني نظير زن و عشق ، و نيز مرگ و ملال، که در نزد هر شاعري- و به ويژه شعراي مدرن- از جمله دستمايه هـاي اساسـي هـستند و در شـعر شـاملو و بـودلر نيـز مضمونهايي کليدي به شمار مي روند، مورد مداقه و مطالعه قرار گرفـت .