خلاصة:
هدف پژوهش حاضر، در قالب یک مدل علّی، بررسی رابطهی بین حمایت اجتماعی ادراک شده و سرزندگی تحصیلی با واسطهی باورهای انگیزشی بود. روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری متشکل از کلیه دانشآموزان دبیرستانی شهر شیراز بود. شرکتکنندگان در پژوهش شامل 320 نفر (157 پسر و 163 دختر) دانشآموز بودند که بر اساس روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب گردیدند و پرسشنامههای حمایت اجتماعی ادراک شده (زیمت، داهلم، زیمت و فارلی، 1988)، باورهای انگیزشی (پنتریچ و دیگروت،1990) و سرزندگی تحصیلی (حسینچاری و دهقانیزاده،1391) را تکمیل نمودند. روایی و پایایی ابزارها احراز شد. تجزیه و تحلیل دادهها در این پژوهش با روش تحلیل مسیر انجام شد. نتایج تحلیل دادهها نشان داد که مدل با دادههای این پژوهش برازش مناسبی دارد و تأثیر مستقیم حمایت اجتماعی بر سرزندگی تحصیلی، حمایت اجتماعی بر باورهای انگیزشی و نیز باورهای انگیزشی بر سرزندگی تحصیلی تأیید گردید. در نهایت، بررسی ضرایب تحلیل مسیر نشان داد که باورهای انگیزشی در رابطهی بین حمایت اجتماعی ادراک شده و سرزندگی تحصیلی نقش واسطهای ایفا میکند. بر این اساس، منابع حمایتی میتوانند با ارتقا سطح باورهای انگیزشی دانشآموزان، سرزندگی تحصیلی آنها را افزایش دهند.
The goal of present study, in framework of a causal model, was to investigate the relationship between perceived social support and academic buoyancy with mediating role of motivational beliefs. Research method was correlational and the statistical population was consisted of all high school students of Shiraz. Participants were 320 students (157 boys and 163 girls), selected based on a multistage random cluster sampling method and they completed questionnaires of perceived social support (Zimet, Dahlem, Zimet & Farley, 1988), motivational beliefs (Pentrich & DeGroot, 1990), and academic buoyancy (Deghanizadeh & Hosseinchari, 1391). Reliability and validity of measures was confirmed. The results of data analysis revealed that the model with this study data contains suitable "goodness of fit" and direct effect of social support on academic buoyancy, social support on motivational beliefs and motivational beliefs on academic buoyancy was confirmed. Finally, investigation of coefficients of path analysis showed that motivational beliefs were a mediator between perceived social support and academic buoyancy. Accordingy, social support sources can increase academic buoyancy of students by promoting their motivational beliefs.
ملخص الجهاز:
نتایج تحقیقاتی که با سازههای مشابه انجام گرفتهاند نیز بر این ادعا صحه میگذارند که حمایت اجتماعی ادراک شده رابطه مثبتی با تابآوری و همچنین سازگاری تحصیلی افراد دارد (خباز، بهجتی و ناصری، 1390؛ رستمی و احمدنیا، 1390؛ زکی، 1389؛ صفارینیا و هزارهای، 1387 و داسون و پولی، 2013).
از همینرو، پژوهشهای انجام شده در راستای رابطهی بین حمایت اجتماعی و باورهای انگیزشی، حاکی از رابطه مثبت منابع حمایتی با خودکارآمدی و ارزشگذاری درونی ( مردای و دیگران، 1394؛ دهقانیزاده و حسینچاری، 1391؛ رستمی و دیگران، 1389؛ تجلی و اردلان، 1389؛ کانستانتینسکو، بسو و نگوان، 2012؛ احمد، مینائرت، ورف و کویپر، 2010؛ کانوینگتون و درای، 2002؛ ونتزل، 1998) و رابطهی منفی با اضطراب امتحان (احمد و دیگران، 2010؛ ونتزل، 1998؛ بامیستر و لیری، 1995 و فرجی، آریاپوران و عبدی، 1389) است.
لذا در راستای برطرف کردن خلاء موجود میان مطالعات انجام شده و دستیابی به نتایج معتبرتر و دقیقتر در این زمینه، هدف پژوهش حاضر، برررسی نقش واسطهای باورهای انگیزشی در رابطهی بین حمایت اجتماعی ادراک شده و سرزندگی تحصیلی، مطابق با مدل مفهومی ارائه شده در شکل 1 بود.
باورهای انگیزشی (خودکارآمدی، ارزشگذاری درونی و اضطراب امتحان) نقش واسطهای در رابطهی بین حمایت اجتماعی ادراک شده (حمایت خانواده، دوستان و افراد مهم) و سرزندگی تحصیلی ایفا میکنند.
فرضیه سوم پژوهش و همچنین اساسیترین هدف مطالعه حاضر، بررسی نقش واسطهای باورهای انگیزشی در رابطه بین حمایت اجتماعی ادراک شده و سرزندگی تحصیلی بود.