خلاصة:
ملاصدرا و شارحان فلسفة او، ملهم از قرآن و عرفان و به مدد نگرش وجودی از زیست نوع های انسانی گوناگونی سخن گفتهاند. پرسش جستار حاضر این است: چگونه ملاصدرا زیستنوعهای انسانی متکثر را تبیین میکند؟ برونداد و نتایج به دست آمده عبارتند از: 1. بنابرمبانی هستی شناختی و انسان شناختی ملاصدرا، انسان وجودی است که در عین وحدت، متکثر و ذو وجوه است. ملاصدرا با استمداد از قرآن، ده مقام انسانی و با الهام از میراث عرفانی، هفت زیست نوع انسانی، و با مدد نگرش وجودیاش، سه زیست نوع کلان برای انسان در نظر میگیرد2. از دیدگاه صدرا راه رسیدن به مقامات انسانی گذر از سفرهای چهارگانۀ عرفانی است؛ 3. انسان، برخلاف دیگر موجودات عالَم، مقام معلوم و حدیقف ندارد، از اینرو نمیتوان او را را در ده، هفت، یا عدد معینی از این زیست نوع ها منحصر کرد مگر اینکه بگوییم کلیات زیست نوع های انسانی به اعتباری، هفت، ده، یا صد مقام است. علاوه بر این به دلیل وجود زیست نوعهای متنوع نمیتوان برای زندگی آدمی نسخهای واحد با مختصاتی واحد در نظر گرفت.
Mulla sadra and his philosophy descriptors, inspiring by Quran and Mysticism also by contribution of existential attitude, talked about various human biotypes. Here, the main question is that: how does Mulla sadra explain the multiplied human biotypes. Result are as follows: 1. Based on Ontological and anthropological foundations of Mulla sadra, human has unity and polarity at the same time. Mulla sadra, considers ten human dignities by help of Quran, seven human biotypes by inspiring from mystical heritage and finally, three big human biotypes from his existential attitude. 2. From Mulla sadra’s point of view, the way to achieve human dignities is to pass mystical Quadr-trips. 3. Human, unlike other creatures in universe, has no certain and limited position. Thus one cannot limit him in 7, 10 or any certain number of biotypes; unless to express human biotypes as 7, 10 or 100 dignities. Moreover, not a unit prescription with unit coordinate, can be considered for human life due tovarious biotypes.