خلاصة:
نسبت کاستی ایمان به زنان در خطبه هشتاد نهج البلاغه، به ظاهر حکایت از نقص استعدادی زنان در رسیدن به کمال دارد. خصوصا آنکه کاستی ایمان آنها به کنارهگیری از نماز در هنگام عادت ماهانه مستند شده است. از آنجا که مهمترین کمال در اندیشه دینی تقرب به خداوند و دستیابی به ایمان کامل است، نقص ایمان زنان به معنای نفی برابری زن و مرد در ارزشمندی خواهد بود و متن یاد شده، حکایت از نقص توان زن در رسیدن به حقیقت ایمان دارد. از این رو بررسی این پرسش، از اهمیت بسیار برخوردار است که معنای این روایت چیست. ایمان چه معنایی دارد و نقش عمل به تکالیف در ایمان چقدر است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی بر پایه فرضیه صدور روایت، اعتنا به ظاهر آن و توجه به آیات و روایات دیگر مبنی بر عدم فرق بین زن و مرد در قبول عبادات، به اظهار نظر پیرامون این روایت پرداخته است. زنان به علت دوری از نماز و روزه در بعضی از روزها، دچار نقص در ایمان هستند. از طرفی امکان جبران این نقص برای زنان وجود دارد. به همین خاطر تعارضی با قرآن یا سائر روایات ندارد.
The lack of faith attributed to women in the eightieth sermon of Nahj al-Balagheh, seems to indicate the lack of talent of women in achieving perfection. Especially since their lack of faith has been documented in abstaining from prayer during menstruation. Since the most important perfection in religious thought is approaching God and attaining complete faith, the lack of faith of women will mean the denial of equality between men and women in value, and the text indicates the lack of ability of women to reach the truth of faith. Therefore, it is very important to study this question, what is the meaning of this narration? What does faith mean and what is the role of fulfilling the obligations in faith? This research has This research has commented on this narration in a descriptive-analytical method based on the hypothesis of issuing a narration, paying attention to its appearance and paying attention to other verses and narrations stating that there is no difference between men and women in accepting worships. Women suffer from a lack of faith due to abstaining from prayer and fasting on some days. On the other hand, it is possible for women to compensate for this defect. Therefore, it does not conflict with the Qur'an or other narrations.
ملخص الجهاز:
جايگاه ويژٔە ايمـان در روايات بر کسي پوشيده نيست ، چون بندٔە مـؤمن آن قـدر نـزد خداونـد ارزش دارد کـه خداوند متعال به خاطر يک مؤمن ، نـابودي را از يـک گـروه بـر مـي دارد (کلينـي ،۱۳۶۳: ۲۴۷/۲)، و اگر پرده از جلوي چشم مردم برداشته مي شد و به رابطۀ خداوند با بندٔە مؤمن نگاه مي کردند، گردن هايشان را در نزد مؤمنان خاشع مي کردند و امور مؤمنين را آسـان و اطاعت از مؤمنين براي مردم راحت مي شد (همـان ، ۳۶۵/۸)، هـر بنـده اي دوسـت دارد بهترين کار و محبوب ترين کار در نزد خداوند را انجام دهد تـا بـه او نزديـک تر شـود و هيچ چيزي محبوب تر نزد خداوند، از ايمان به او، ترک آن چيزي که از آن نهي فرموده ، نيست (طوسي ، ۱۴۱۴: ۵۳۱)، يک شي ء با ارزش در دسترس همـۀ افـراد قـرار نمي گيـرد و بايد براي به دست آوردن آن تلاش کرد.
۱-۲-۱- قضيه شخصيه نه حقيقيه ابن ابي الحديد در شرح نهج البلاغه بيان مي کند؛ همۀ اين خطبـه اشـاره بـه عايشـه دارد و اصحاب ما اختلاف ندارند که عايشه در آنچه روز جنگ جمل انجام داد اشتباه کرد ولي سپس توبه کرد و با توبه از دنيا رفت و اهل بهشت است (ابن ابـي الحديـد،۱۳۳۷: ۶/ ۲۱۴)، آيت الله جوادي همين نظريه را دنبال نموده اند کـه بـا ذکـر مقدمـه اي ، کـلام ايشان بيان مي شود.