ملخص الجهاز:
اسمیت در کتاب فهم سیاست جهان سوم،با بررسی و تجزیه و تحلیل الگوهای قدیمی و رو به افول در تبیین مسایل سیاسی-اقتصادی جهان سوم اعم از مکاتب نوسازی و وابستگی،عمدهترین نقاط ضعف آنها را بیتوجهی به مقوله دولت و سیاست در جهان سوم میداند.
بر این اساس،مطالعات مربوط به جهان سوم عمدتا از دید جامعهشناسانه،اقتصادی، تاریخی،حقوقی و فرهنگی صورت گرفته و ازاینرو نقش دولت و سیاست در فهم پیچیدگیهای کشورهای کمتر توسعه یافته،به میزان کافی مورد بررسی دقیق قرار نگرفته است.
پرسش بخش نخست کتاب،چنین است:آیا واقعا جهان سومی وجود دارد؟ این فصل نشان میدهد که اصطلاحات مختلفی چون در حال توسعه،توسعه نیافته،فقیر، کمتر توسعه یافته و نیز جهان سوم،مترادف یکدیگر نبوده ولی بیانگر تفسیرهای گوناگونی از تاریخ هستند.
این فصل،به ویژه تأثیر وابستگی اقتصادی بر ساختار قدرت سیاسی را مورد تأکید قرار داده است.
نویسنده در بخش بعدی کتاب به ترتیبات نهادی و تلاش نظری دانشمندان علوم سیاسی برای ارایهء قضایای معتبر در مورد مهمترین نهادهای سیاسی در جوامع جهان سومی یعنی دولت،احزاب سیاسی،دیوان سالاری و ارتش پرداخته است.
همچنین تبیینهای گوناگون از نظام تکحزبی دولت در جهان سوم،در این فصل مورد تشریح و ارزیابی قرار گرفته و شرایط مورد نیاز برای بقای نظام حزبی مانند رشد اقتصادی و قشربندی اجتماعی توضیح داده شده است.
ب. بررسی کتاب اسمیت در این کتاب-آنگونه که خود تصریح مینماید-در پی ارزیابی انتقادی نظریات عمدهای است که طی دههء 1950 به بعد بر حوزه علوم اجتماعی مربوط به سیاست در جهان سوم مسلط بوده و برای ارابهء مفهومی نظاممند و دقیق از توسعه در این مناطق تلاش وافر داشتهاند.