ملخص الجهاز:
"موسیقی کردستان را باید مهد موسیقی ایران قلمداد کرد،زیرا موسیقی کردی با موسیقیهای باستانی ایران نسبتی تمام و (به تصویر صفحه مراجعه شود) زیورآلات زنان کرد کمال دارد.
2. قالی و گلیم قالی کردی از نظر کیفیت بافت به سه گروه تقسیم میشود: فرش سنندج:این قالیچهها که از جذابیت و گیرایی خاص برخوردارند،بافتی ظریف دارند و اصالت و سادگی در طرح و رنگ آنها مشهود است.
جاذبههای تاریخی و باستانی نتایج کاوشها وبررسیهای باستانشناسی در تپهها و محوطههای تاریخی و باستانی و اشیای به دستآمده مسجد مدرسه دار الاحسان (به تصویر صفحه مراجعه شود) از آنها نشان میدهد که این منطقه جزو اولین سکونتگاههای انسانی در غرب ایران بوده است.
دور سنگ مرمر ایوان رو به قبلهی آن،با خط نستعلیق بسیار خوبی زینت یافته و مرحوم میرزا فتح الله خرم، متخلص به«کردستانی»،قصیدهی غرایی برای آن سروده است که مصراع اول آن هر یک از بیتهای آن تاریخ اتمام بنا را نشان میدهد.
تمام سنگهای مرمر این مسجد و قلعهی حکومتی و حمامهای شهر اغلب عمارتها را از روستای قصلان(شهرستان قروه) آیات قرآنی روی سرستون مسجد مدرسه دار الاحسان (به تصویر صفحه مراجعه شود) بازار سنندج (به تصویر صفحه مراجعه شود) تأسیسات غار باستانی کرفتو بخشی از عاج زیویه آیه 65 سوره احزاب (به تصویر صفحه مراجعه شود) آوردهاند.
از جمله اشیای به دست آمده در این کاوشها،قطعات عاج منقوش بود که نقشهای حیوانی و صحنهی شکار اساطیر روی آنها حکشده و از ارزش (به تصویر صفحه مراجعه شود) سر عقاب طلا،زیویه قرن هفتم پیش از میلاد ویژهای برخوردار است."