خلاصة:
زنجیره ارزش صنایع دستی، یک سیستم اقتصادی شامل مجموعهای از فعالین و فعالیتهای تجاری است که کسب وکار آنها در امتداد یکدیگر، موجب تکامل و تجارت محصول، از تولید کنندگان ابتدایی به مصرفکنندگان نهایی میشود و برای هر یک از فعالان شبکه، ارزش اقتصادی خلق میکند. از طرفی، صنعت گردشگری نیز به عنوان نزدیکترین صنعت به صنایعدستی است که میتواند در جهت ایجاد و گسترش بازار صنایعدستی، نقش حیاتی ایفا کند. زیرا که خرید سوغات از مهمترین و محبوبترین فعالیتهای گردشگران محسوب میشود و حدود 33% کل زمان سفر، صرف خریدکردن شده و از طرف دیگر، سوغات به شکل صنایعدستی، بسیار مورد علاقه گردشگران، به خصوص گردشگران با سطح درآمد بالا است. هدف این پژوهش ایجاد موقعیتها و فرصتهایی برای مردم محلی و قادر ساختن آنها به مشارکت در بخش گردشگری و کمک به تولید کنندگان محلی در فراهم آوردن کالاها و خدمات لازم و کاهش مقادیر واردات آن محصولات میباشد. این تحقیق کاربردی، ساختار زنجیره ارزش صنایع دستی را در روستای متکازین با روش اسنادی و میدانی در سال 1399 تحلیل نموده است. پردازش و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرمافزارهای SPSS V. 23 و Smart PLS V. 3 صورت گرفت. این مطالعه مجموعا در 4 بخش کلی؛ 1- تهیه پرسشنامه تعیین زنجیره ارزش صنایع دستی بر گردشگری روستایی. 2- تکمیل پرسشنامه توسط خبرگان (اساتید، کارشناسان سازمانهای مرتبط، صنعتگران). 3- تحلیل و آنالیز دادهها و 4- شناسایی موثرترین عوامل بر توسعه گردشگری روستایی؛ انجام شد. فرضیه تاثیر زنجیره ارزش صنایع دستی در توسعه گردشگری روستایی با ضریب رگرسیون 0. 749 تائید گردید. نتایج نشان میدهد دو فعال این زنجیره یعنی تولید کننده و تسهیلگر دولتی بالاترین تاثیر مستقیم و مثبت را در توسعه گردشگری روستایی داشته و دو فعالیت تامین مواد اولیه و تکمیل (بسته بندی) اثرات منفی و معکوس بر توسعه اقتصاد گردشگری داشته است. طبق نتایج، ضریب تاثیر دو سطح فعالین عمده فروش و خرده فروش مقدار اندک و کم ارزشی بوده که در واقعیت نیز حضور فیزیکی بازرگانان و فروشگاههای فیزیکی و مجازی، بازارچههای دائمی و محلی و شبکههای توزیع و پخش در منطقه کمرنگ میباشند و فروش این محصولات محدود به نمایشگاههای فصلی و سفارشات جزئی بوده است و لزوم بهرهگیری از فناوریهای نوین و تجارت الکترونیک جهت توسعه بازار مشهود و ضروری است.
ملخص الجهاز:
تحلیل ساختار زنجیره ارزش صنایع دستی در توسعه گردشگری روستایی در سال 1399(مطالعه موردی: روستای متکازین استان مازندران) عاطفه شعبانی 1 ، حمیدرضا محمدی 2 ، مسعود مهدویحاجیلویی 3 تاریخ دریافت: 25/01/1400 تاریخ پذیرش: 03/03/1400 کد مقاله: 58303 چکـیده زنجيره ارزش صنایع دستی، يک سيستم اقتصادي شامل مجموعهاي از فعالین و فعاليتهاي تجاري است که کسب وکار آنها در امتداد یکدیگر، موجب تکامل و تجارت محصول، از توليد کنندگان ابتدايي به مصرفکنندگان نهايي ميشود و برای هر یک از فعالان شبکه، ارزش اقتصادی خلق میکند.
صنایع دستی بازگوکننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی یک منطقه است و میتواند در شناساندن هنر اصیل و بومی و فرهنگ، تاثیر بسزایی داشته باشد (Yavari, 2011)؛ و نیز مزیتی ارزشمند و کارآمد در مبارزه با معضلات اجتماعی و دستیابی به توسعه اقتصادی است؛ بهویژه در شرایطی که بیش از گذشته بالا بردن سطح اشتغال، ازدیاد درآمد سرانه، ارتقای سطح تولید ملی و توسعه صادرات از نیازهای ملموس کشور است؛ بنابراین میتواند برای کشور، نویددهنده کاهش بیکاری، جلوگیری از مهاجرت به شهرها، ایجاد و افزایش درآمد و بهبود وضعیت زندگی مردم باشد (Hemmati, 2014).
Structural analysis of the effect of handicrafts value chain on rural tourism development in 2020 Case study; Metkazin village in Mazandaran Province Atefe Shabani1*, HamidReza Mohammadi2, Masoud MahdaviHajiLuei3 1*(corresponding Author), PhD student of Geography and rural planning, Environmental planning trend, Islamic Azad university, Science and Research Branch, Tehran, Iran.
Keywords: value chain, Handicrafts, Tourism, the tourist, Rural areas, Mazandaran