خلاصة:
تأویل نزد قرآن پژوهان دارای معانی گوناگون است. تأویل به معنای انتزاع مفهوم گسترده از آیهای که در مورد خاصی نازل شده و تسری آن به همه موارد مشابه در زمانها و مکانهای دیگر است. در طول تاریخ تفسیر قرآن، اهلبیت (ع) و به دنبال آن مفسران، تفسیر برخی آیات قرآن را از متن و سیاق خارج نموده و به سایر مصادیق جدید سرایت دادهاند، از جمله آیاتی که میتوان بر همین مبنا تأویل نمود آیه «وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآیَاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَّهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ» (ابراهیم، ۵) است. در این آیه خداوند به حضرت موسی فرمان داده که «ایامالله» را برای قوم خود یادآوری نماید، با توجه به معنای انتخابی تأویل؛ این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی به دنبال پاسخ به این پرسش است که مراد از ایامالله در آیه چیست؟ تأویل و تطبیق آیه در عصر حاضر در جریان انقلاب اسلامی چگونه است؟ چگونه میتوان بر اساس معنای مختار از تأویل، مصادیق أیام الله در جریان انقلاب اسلامی را تبیین نمود؟ در پاسخ به این پرسش پس از استخراج عناصر تشکیلدهنده آیه یعنی رهبری (حضرت موسی)، مردم (قوم بنیاسرائیل) و زمان (دوران حیات قوم بنیاسرائیل)؛ با کمکگرفتن از قاعده «العبرة بالعموم اللفظ لا بالخصوص المورد» مفهوم عام و گسترده از آیه انتزاع گردیده است و لذا، عناصر آیه را به رهبران و حاکمان الهی، اقوام و جوامعی که هر یک از رهبران الهی مخاطب هستند و زمانهایی که در آن واقع شدهاند تسری داده شده است.
Quranic interpretation (Tawil) has various meanings for Quranic scholars. Tawil means the abstraction of the general concept from the verse which has revealed regarding the especial event and extend its meaning upon similar items in deferent times and places. Based on this, throughout the history of interpretation, Imams and their subsequent exegete and commentators interpret the Quran based on this rule. Among the verses that can be interpreted on this basis is the verse 5 in chapter 14. In this verse, Allah ordered Moses to remember the days of God for his people. According to the accepted meaning of Tawil, this research thorough descriptive – analytical method tries to answer the questions: what’s the meaning of Days of Allah? How can be interpreted on the currents of the Islamic Revolution? For answer to these questions, after extracting the constituent elements of the verse that is ‘’leadership’’, “people” and “time”, with the help of formula “What is valid is the general meaning of the word, not the specific meaning”, the general and broad concept has been abstracted from the verse. Then the verse is applied and adapted to the currents of the Islamic Revolution of Iran including 22 Bahman in the year 1357 and so on.
ملخص الجهاز:
صاحب الميزان خاستگاه تطبيق آيات قرآن بر برخي حوادث را اهل بيت (ع ) دانسته و در اهميت اين قاعده در فهم قرآن مينويسد: «اين خود سليقه ائمه اهل بيت (ع ) است که همواره يک آيه از قرآن را بر هر موردي که قابل انطباق با آن باشد تطبيق ميکنند، هرچند که اصلا ربطي به مورد نزول آيه نداشته باشد، عقل هم همين سليقه و روش را صحيح ميداند؛ براي اينکه قرآن به منظور هدايت همه انسان ها، در همه ادوار نازل شده ، است » (طباطبايي، ١٣٧٤: ٦٧/١)؛ بنابراين ، گرچه در کتب تفسير اثري، روايات فراواني به چشم ميخورد، اما بسياري از آنها، روايات تطبيقي است ؛ نه تفسير قرآن ؛ لذا در اين مطالعه برخي ايام ـ چه قبل از انقلاب اسلامي و چه پس از آن ـ از منظر امام خميني (ره ) و مقام معظم رهبري به عنوان مصداقي از مصاديق ايام الله شمرده شده اند.
همه به دست قدرت الهي اشاره دارند؛ لذا برخي مفسران قائل اند هيچ منافاتي بين اين روايات وجود ندارد: «لا منافاة بين هذه التفاسير لأن النعمۀ علي المؤمن نقمۀ علي الکافر و کذا الأيام المذکورة نعم لقوم و نقم لآخرين » (فيض کاشاني، ١٤١٥: ٨٠/٣) با توجه به تعريفي که از جري و تطبيق ارائه شد حاصل کلمات متفاوت از تفسير آيه انسان را رهنمون به اين مطلب مينمايد که هرآنچه به عنوان ايام الله در روايات آمده است مصداقي از ايام الله است و مصداق هاي ديگري هم ممکن است در طول تاريخ داشته باشد؛ از جمله در طول انقلاب اسلامي هم حضرت امام خميني و مقام معظم رهبري از روزهايي مانند بيست دوم بهمن ، پانزده خرداد، هفدهم شهريور و اخيرا نيز در مراسم ميليوني تشيع پيکر سردار قاسم سليماني به عنوان ايام الله ياد نموده اند.