خلاصة:
حقوق بشردوستانه که به حقوق در جنگ نیز معروف است، به مسئولیتها و حقوق طرفین درگیر جنگ و کشورهای بیطرف بهویژه در ارتباط با افراد غیرنظامی، مجروحان جنگی، اسیران، زنان، کودکان، محیط زیست و غیره میپردازد. نتایج مطالعاتی که در سیره نظامی پیامبر اعظم (ص) با استناد به کتب و روایات معتبر در این حوزه انجام شده است نشان میدهد که اشتراکات زیادی در اصول حقوق بشردوستانه منتجه از سیره نظامی نبی اکرم (ص) و قرن معاصر وجود دارد، امروزه دشمنان اسلام به دنبال خدشهدار کردن چهرهی اسلام و پیامبر اعظم(ص) با طرح اتهاماتی چون جنگطلبی و نژادپرستی با تشکیل گروههای تروریستی تحت عنوان داعش و ... میباشند، در حالی که اسلام اجرای حقوق بشر دوستانه را از مقتضیات و ضروریات دانسته است و پیامبر اسلام نیز خود از عاملین به آن بوده است.امروزه باوجود اهمیت حقوق بشردوستانه نزد کشورهای دنیا، همچنان شاهد نقض اصول بنیادین حقوق بشردوستانه هستیم. لذا هدف از انجام این تحقیق مقایسه رعایت اصول بنیادین حقوق بشردوستانه در سیره نظامی پیامبر اعظم(ص) و عصر معاصر(قرن 21) میباشد، این تحقیق از نوع کاربردی و از نظر روشی ، توصیفی- تحلیلی و از نظر ماهیت کیفی است. روش جمعآوری دادهها بهصورت کتابخانهای و فیشبرداری از منابع و آثار روایی معتبر میباشد. همچنین جهت تجزیه و تحلیل دادهها از روش تحلیل محتوی کیفی استفاده شده است. نتیجه این تحقیق نشان میدهد: علیرغم وجود همپوشانی بین اصول بنیادین حقوق بشردوستانه بینالمللی و اصول حقوق بشردوستانه در سیره نظامی پیامبر اعظم (ص) اما در رعایت و اجرای آن اصول در قرن معاصر افتراقات فاحش و غیرقابل انکاری مشاهده میشود.
The humanitarian rights, also known as rights in war, is referred to the responsibilities and rights of the parties involved in war and the neutral states especially with regard to civilians, war casualties, prisoners, women and children, and the environment. Today the enemies of Islam pursue to distort the face of Islam and its Great Prophet through imposing doubts on such issues as being militant and racist through forming terrorist groups like ISIS and Al-Qaida. However, Islam firmly insists on observing humanitarian rights as requisites and necessaries, and the Great Prophet was himself committed to respect them. Today, despite the importance of humanitarian rights among all nations, the fundamental principles of human rights are still being violated. Accordingly, this study is conducted to perform a comparative study of the fundamental principles of humanitarian rights observance in the military tradition of Great Prophet and the contemporary world (the twenty-first century). This study is qualitative-applied concerning the aims and considering the method it is descriptive-analytical. Data compilation is done through library research and note taking from valid resources of the Great Prophet’s tradition. The findings show that military tradition of the Great Prophet was completely based on the fundamental principles of humanitarian rights, but there are significant contradictions with its implementation in the contemporary world.
ملخص الجهاز:
مطالعه تطبيقي رعايت اصول بنيادين حقوق بشردوستانه در سيره نظامي پيامبر اعظم (ص ) و جهان معاصر(قرن بيست و يکم ) منصور کرباسي١*، سعيد منصوري٢، بهاءالدين قهرمانينژاد شايق 3 چکيده حقوق بشردوستانه که به حقوق در جنگ نيز معروف است ، به مسئوليت ها و حقوق طرفين درگير جنگ و کشورهاي بيطرف به ويژه در ارتباط با افراد غيرنظامي، مجروحان جنگي، اسيران ، زنان ، کودکان ، محيط زيست و غيره مي - پردازد.
نتايج مطالعاتي که در سيره نظامي پيامبر اعظم (ص ) با استناد به کتب و روايات معتبر در اين حوزه انجام شده است نشان مي دهد که اشتراکات زيادي در اصول حقوق بشردوستانه منتجه از سيره نظامي نبي اکرم (ص ) و قرن معاصر وجود دارد، امروزه دشمنان اسلام به دنبال خدشه دار کردن چهره ي اسلام و پيامبر اعظم (ص ) با طرح اتهاماتي چون جنگ طلبي و نژادپرستي با تشکيل گروه هاي تروريستي تحت عنوان داعش و ...
ليکن در اين تحقيق علاوه بر موارد فوق با بررسي و نقد منابع روايي در خصوص غزوات صدر اسلام به مصداق هاي عيني رعايت حقوق بشردوستانه در سيره نظامي پيامبر مانند آزاد کردن اسرا، رفتار با مجروحان ، رفتار با سالخوردگان ، زنان ، کودکان و برخورد با غيرنظاميان و سکنه شهرهاي اشغال شده و ...
3 بنا بر نتايج تحقيقات صورت گرفته شده ، اصول بنيادين حقوق بشردوستانه در سيره ي نظامي پيامبر(ص ) عبارت اند از: «اصل کرامت انساني، اصل ضرورت ، اصل تناسب ، اصل محدوديت ، اصل منع ايجاد درد و رنج بيهوده ، اصل تفکيک ، اصل احتياط و پيشگيري، اصل عدالت ، اصل حفظ محيط زيست و اصل عفو و بخشش » (کرباسي، ١٣٩٦، ٢٦٣).