خلاصة:
بانکداری سایه؛ به عنوان یک روش سرمایهگذاری، در عین اینکه بخش جداییناپذیری از نظام بانکی است، رقیبی برای بانکها و نهادهای حاکمیتی در تأمین مالی و نظارت تلقی میگردد. از همین جهت، رشد آن باعث شکلگیری وضعیتی برای نهادهای مقرراتگذار شده که منتهی به نگرانیهایی در مورد وظایف و اختیارات قانونی سیستم بانکی و مالی در قبال سرمایهگذاری تضمین نشده میگردد. چرا که امتداد شرایط خاص مربوط به بانکداری سایه میتواند بازار رسمی را محدودتر، و بر تغییر در ثبات مالی و نحوه نظارت بر بخشهای پولی اثر گذارد. بدیهی است به جهت پیوستگی بازارهای پولی و بانکی و بازارهای سرمایه، بانکداری سایه میتواند بازارهای رسمی و تحت نظارتِ پولی و مالی را توأمان دچار بحران سازد. لذا تبعات این امر در عین اینکه متوجه سرمایهگذاران است، مسؤولیت نهادهای تنظیمکننده در بازارهای پولی و مالی را نیز هدف قرار داده و مستلزم تقویت ابزارهای حقوقی در بازار باواسطه و بیواسطه میباشد. پس، با توجه به مبانی حقوق اقتصادی، مسائل مهم بانکداری سایه را از حیث تفکیک بازار پولی باواسطه و بیواسطه و بسترهای قانونی و مصداقی بانکداری سایه در ایران بررسی نموده و با امعان نظر به مزایا و چالشهای این موضوع، آثار حقوق اقتصادی آن را تحلیل خواهیم نمود.
Shadow Banking system, as an investment method, while being an integral part of the supervised banking system, is a rival for banks and governance institutions in financing and oversight. As a result, its development has created a situation for regulated institutions, which leads to concerns about the legal and regulatory responsibilities of the banking and financial system for investment not guaranteed. Because the extension of the specific conditions for shadow banking may limit the formal market and affect the change in financial stability and how the monetary sectors are monitored. Obviously, because of the interconnectedness of the monetary and banking markets and capital markets, shadow banking can endanger the financial and monetary markets simultaneously. Therefore, the consequences of this, while noting investors, also target the regulator institutions in the monetary and financial markets and require the strengthening of legal instruments in the intermediate and immediate market. In this paper, considering the principles of economic rights, the important issues of shadow banking are examined in terms of the intermediate and immediate monetary market segments and the legal and regulatory context of Shadow Banking in Iran. By considering the advantages and challenges of this issue, its economic rights we will analyze.
ملخص الجهاز:
در واقع ، بانکداري سايه در معناي اصطلاحي خاص به واسطه گري مالي خارج از سيستم بانکي گفته ميشود (١ :٢٠١٣ ,zcanO &emeli ırman, SercAg) که به دليل تبديل بدهيهاي کوتاه مدت و داراييهاي مبتني بر وثيقه به پول ، کارکردي مشابه عمليات بانکي دارد ً (١٩٧ :٢٠١٧ ,others &Oricchio )، ولي – به اين سبب که ضرورتا تحت نظارت و هدايت کامل ساختار بانکداري رسمي کشور نيست - ذيل مقررات نظارتي مقام هاي ناظر انجام نمي شود.
زيرا در ساختار کنوني حقوق اقتصادي ايران ، اصالت مطلق با بانکداري پولي متشکل و باواسطه ، و ذيل نظارت بانک مرکزي است و اگر هم نهادهاي مالي در بازار سرمايه مبادرت به عمليات مبتني بر اعتبار ميکنند، به سبب تفکيک مقررات گذاري مالي از مقررات گذري پولي بايد در چارچوب اصول و ضوابط کلي عمليات بانکي باشد که اين مورد نيز از امهات بانکداري رسمي و تحت نظارت قلمداد ميشود.
“non-bank” or “shadow bank” ۲-۲- بازار پولي بيواسطه تفاوت اين اسلوب با نظام بانکي باواسطه آن است که چون بانکداري سايه خارج از سازمان متمرکز است ، منصرف از ضوابط خاص مربوط به سپرده گذاري در بانکداري سنتي خواهد بود؛ يعني در بانکداري سايه نيازي به دادن مبالغي با عنوان سپرده براي تضمين سرمايه نيست (٢-١ :٢٠١٢ ,Wolla &Noeth ) و در عين حال ، نرخ بهره يا سود سرمايه گذاري و هزينه هاي مبادلاتي و مالياتي نيز پائين تر است (ر.