خلاصة:
تأمین مالی خرد در طول دهه گذشته رشد فزایندهای از حیث گستره مفهومی، اهداف، نهادها، ابزارها و دامنه عرضهکنندگان و متقاضیان داشته است. اکنون برنامههای تأمین مالی خرد به گونهای طراحی میشوند که توان پاسخگویی به نیازهای مختلف را داشته باشند. ضرورت پرداختن به انقلاب تأمین مالی خرد و لزوم طراحی نظام تأمین مالی خرد اسلامی در کشور حقیقتی انکارناپذیر است. مقاله پیش رو در صدد است با استفاده از روش تحلیل آماری اقدام به ساخت الگوهای عملیاتی و بومی تأمین مالی خرد بنماید.
با مرور ادبیات تأمین مالی خرد و امکانسنجی ظرفیتهای تأمین مالی خرد از طریق پیمایش میدانی و نیز تحلیل محتوای کیفی چهار مدل عملیاتی و بومی برای پیادهسازی تأمین مالی خرد طراحی شد که عبارتاند از: مؤسسه تأمین مالی خرد مبتنی بر هبات و صدقات، مؤسسه تأمین مالی خرد مبتنی بر زکات، مؤسسه تأمین مالی خرد مبتنی بر قرضالحسنه و مؤسسه تأمین مالی خرد مبتنی بر وقف؛ همچنین ابعاد مختلف این نهادها، ساختار قانونی و نظارتی، نحوه تجهیز و تخصیص منابع، نحوه ضمانت و نیز نهاد ناظر بر این نهادها در قالب ساختار نظام بانکداری اسلامی کشور طراحی شد.
During the past decade, microfinance has grown steadily in terms of conceptual scope, goals, institutions, practices and range of suppliers and applicants. Microfinance programs are now designed to response the different needs. The need to address the microfinance revolution and the need to design a system for financing Islamic micro finance in the country is undeniable.The present article by using statistical analysis methods, and according to the Islamic microfinance experiences try to make Applied and local models of microfinance. The present article by using statistical analysis methods, and according to the Islamic microfinance experiences try to make Applied and local models of microfinance. By reviewing the microfinance literature and feasibility study of microfinance capacities through field survey and also quantitative content analysis, four Applied and local models designed to implement microfinance, which is: Microfinance institution based on (Hebat) and (Sadaqat), Microfinance institution based on (Zakat), Microfinance institution based on (Qarz-al-Hasanah) and Microfinance institution based on (Vaqf). Also, the various dimensions of these institutions, the legal and supervisory structure, Resource allocation and equipment, the methods of guarantee, and the supervising institution were designed in the framework of the Islamic banking system
ملخص الجهاز:
با مرور ادبيات تأمين مالي خرد و امکان سنجي ظرفيت هاي تأمين مالي خرد از طريق پيمايش ميداني و نيز تحليل محتواي کيفي چهار مدل عملياتي و بومي براي پياده سازي تأمين مالي خرد طراحي شد که عبارت اند از: مؤسسه تأمين مالي خرد مبتني بر هبات و صدقات ، مؤسسه تأمين مالي خرد مبتني بر زکات ، مؤسسه تأمين مالي خرد مبتني بر قرض الحسنه و مؤسسه تأمين مالي خرد مبتني بر وقف ؛ همچنين ابعاد مختلف اين نهادها، ساختار قانوني و نظارتي، نحوه تجهيز و تخصيص منابع ، نحوه ضمانت و نيز نهاد ناظر بر اين نهادها در قالب ساختار نظام بانکداري اسلامي کشور طراحي شد.
برخي تحقيقات (قضاوي و ديگران (١٣٩٠)) مدل اتحاديه هاي اعتباري را براي توسعه تأمين مالي خرد در کشور پيشنهاد داده اند؛ ٩ همچنين برخي پژوهش ها (حسن زاده (١٣٨٩)، کاظمي رباطي (١٣٩٦) و ميسمي و ديگران (١٣٨٩)) بر ضرورت بازطراحي نظام قرض الحسنه در کشور با ابزارهاي جديد در سمت تجهيز و تخصيص منابع - خصوصاً وقف - سخن گفته اند.
بنابراين تفاوت اين تحقيق با تحقيقات مشابه و نوآوري اين تحقيق ارائه الگوي بومي و عملياتي تأمين مالي خرد اسلامي است که شامل نهادسازي ، ساختار اجرايي، شيوه هاي تجهيز و تخصيص منابع ، ساختار ضمانت و نهاد ناظر مي باشد.
چارچوب مدل گرامين بانک به صورت ذيل است : در ابتدا کارکنان بانک ، روستايي را که توانايي بالقوه براي اجراي تأمين مالي خرد داراست انتخاب ميکند و آموزش هاي لازم را در اين زمينه از جمله فلسفه تأمين مالي خرد، قوانين و فرايند برنامه ، در طول ١-٢ هفته ارائه مينمايند.