خلاصة:
بیشک بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی انعکاس منظومه فکری بزرگترین انقلاب قرن بوده و تحلیل و تبیین آن نیازمند رویکردهای گوناگونی است. استفاده از ایدههای زبانشناسی ساختارگرا، بهویژه تقابلهای دوگانه به منظور تحلیل ساختار شکلگیری معنا میتواند یکی از این رویکردها باشد؛ از جمله برجستهترین این نظریهها، نظریه ساختارگرایی است که در پی پیدایش دانش زبانشناسی نوین پدید آمد و به علوم دیگر به ویژه علوم اجتماعی راه یافت. در ساختارگرایی اصول ژرف ساختار تقابلهای دوگانه بسیار حایز اهمیت است. کشف تقابلهای دوگانه یک متن، یکی از خوانشها و استراتژیهای عمومی تفسیر متن و یکی از اصلیترین روشهای راهیابی به متن و معناست که با هدف تحلیل و تبیین عوامل ساختاری موثر بر گفتمان صورت میپذیرد زیرا واحدهای متن بر مبنای روابط متقابلی که با یکدیگر دارند، هویت مییابند. از این منظر، باید بنمایههای معنایی متن را در تقابل با یکدیگر تعیینکرد تا ایدههای کلی که موجب تولید معنا در متن شدهاند، مشخص شوند. بنابراین بررسی تقابلهای دوگانه صرفا یک رویکرد ادبی نیست بلکه میکوشد تا در تفسیر و تبیین مفاهیم خوانندگان متن را یاری دهد. در فرایند خوانش و تحلیل متن تقابلهای دوگانه اساسی استخراج و در یک چارچوب گنجانده شده و معنای متن از طریق چنین نظام ساختاری کشف و رمزگشایی میشود. هدف از این پژوهش تبیین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی از منظر تقابلهای دوگانه با روش توصیفی-تحلیلی و تطبیقی است هر چند در مقدمه به خاستگاه و سیر تطور این نظریه پرداختهشده. یافتن این تقابل ها علاوه بر کمک به دریافت منظور اصلی گوینده، خواننده را با تفسیری متفاوت از گفتمان حاکم بر بیانیه آشنا میکند؛ که در نتیجه علاوه بر دست یافتن به معنای برخی مفاهیم به واسطه قطب مقابلشان، با استخراج شبکه هم طراز مثبت و منفی تلاش شده زنجیرههای معنایی و ساختار حاکم بر آن در بیانیه تحلیلی شود.
Undoubtedly, the statement of the second step of the Islamic Revolution is a reflection of the intellectual system of the greatest revolution of the century, and its analysis and explanation requires various approaches. The use of structuralist linguistic ideas, especially binary oppositions, to analyze the structure of meaning formation can be one of these approaches; Explain that the explanation and analysis of texts in order to approach complex interpretations of language and thought has always been of interest to thinkers and researchers. In structuralism, the deep principles of the structure of binary oppositions are very important (Selden, 1996: p. 14). Discovering the binary oppositions of a text is one of the general readings and strategies of text interpretation and one of the main methods of navigating the text and meaning with the aim of analyzing and explaining the structural factors affecting discourse because text units are based on their interrelationships with identity. The purpose of this study is to explain the statement of the second step of the Islamic Revolution from the perspective of binary oppositions with descriptive-analytical and comparative methods. Although in the introduction the origin and evolution of this theory is discussed, but in this article we try to explore the binary oppositions of ideas. The axis of the revolution in the second step statement should be done with the aim of explanation and interpretation. Finding these contrasts, in addition to helping to understand the speaker's main purpose, acquaints the reader with a different interpretation of the discourse governing the statement. As a result, in addition to obtaining the meaning of some concepts due to their opposite poles, by extracting the network, the positive and negative alignment of the semantic chains and the governing structure in the statement are analyzed.
ملخص الجهاز:
اسـتفاده از ایـده های زبان شناسـی سـاختارگرا، بـه ویژه تقابل های دوگانه به منظور تحلیل ساختار شکل گیری معنا میتوانـد یکـی از ایـن رویکردهـا باشـد؛ از جملـه برجسته ترین این نظریه ها، نظریۀ ساختارگرایی است که در پی پیدایش دانش زبان شناسی نـوین پدیـد آمـد و به علوم دیگر به ویژه علوم اجتماعی راه یافت .
در جستجوی پیشینه این پژوهش ، مقالاتی در موضوع ساختارگرایی و تقابل هـای دوگانـه یافت شـد که مصادیقی غیر از بیانیه از جمله قرآن کریم و متون ادبی را مورد تجزیه و تحلیـل قـرار داده بودنـد مانند: تقابل های معنایی «حق » در قرآن براساس معناشناسی سـاختگرا از علـی فتحـی و دیگـران در مجله پژوهش های زبانشناختی قرآن ؛ هنرسازه ها در آیات تربیتی قرآن کـریم (بـا تأکیـد بـر نظریـه تقابل های دوگانه ) از سید شمس الدین هاشمیمقدم و محسن ذوالفقاری در فصـلنامه پژوهش هـای ادبی–قرآنی؛ بازکاوی مفهوم واژه های «عسر» و «یسر» در قرآن با رویکرد منطـق «تقابـل » دوگانـه از مهین حاجی زاده و رعنا فرهادی در مجله مشکوه ؛ ساختار شکل گیری معنا در سورۀ کافرون به مثابـۀ اثری ادبی از دیدگاه نظریۀ ساختارگرایی از صادق خورشا و دیگران در مجله پژوهش هـای ترجمـه در زبان و ادبیات عربی؛ تقابل دوگانه و کارکرد آنها در متن با تأکید بر تقابل نـور و ظلمـت در آثـار فارسی شیخ اشراق از مریم رامین نیا در مجله پژوهش زبان و ادب فارسـی؛ نقـدی سـاختگرایانه بـر تقابل های معنایی رمان گلاب خانم اثر قاسمعلی فراست از پوران علیپور در نشریه ادبیـات پایـداری و نمونه های دیگری از این دست .
همچنـین در جهـانی که به سوی فساد٢روزافزون پیش مـیرود انقـلاب اسـلامی توانسـت فسـاد رو بـه گسـترش دورۀ پهلوی٣ را به معنویت ٤ رو به گسترش تغییر دهد در توصیف مؤلفه های قبل و بعـد ایـن تقابل هـا در منطق بیانیه به چشم میخورد: (به تصویر صفحه رجوع شود) برای شناخت درست دوره پهلوی دو تقابل به یاری گرفته شده انـد: «آینـده / گذشـته » و «حقیقـت / ١ واقعیت آن است که دستاوردهای مبارزه با بیعدالتی در این چهار دهه ، با هیچ دورۀ دیگر گذشته قابل مقایسه نیست .