ملخص الجهاز:
"آنها در شبیه خوانی یا تعزیهای شرکت کرده یا پای نوحهخوانی مداحی نشستهاند،و یا نقالی،حماسه حضرت (به تصویر صفحه مراجعه شود) امام حسین(ع)و دیگر شهدای کربلا را پیش آنها خوانده است و آنها همه اینروایات و نقلها را به خاطر سپرده،صحنههای بیکرانی در خیالشان پرورده و در موقعیتی«جرأت کرده»1و نقش این خیال را بر دیوار این مکانهای مقدس،آشکار و مصور ساختهاند به بیان دیگر آنها برای قوت بخشیدن به موضوع و تأثیر تعزیه و حماسه مذهبی،از ذوق سرشار و تخیل زاینده و خلاق خویش مدد جسته و این تصاویر را بر دیوار بقعه یا سقاخانه نگاشتهاند.
نقاش،به خاطر رها بودن از اصول و قیود قراردادی نقاشی،بیدغدغه و با خلوص و صفای باطن،ذهنیت خود را به تصویر آورده و ذوق و اندیشه او،همراه با تواضع و احساس تکلیف فروتنانه،ساختار و صورت نقاشی را دارای فضایی بی تکلف و دلپذیر کرده است و این صفای منتقل شده و جاری در تصویر،شاید یکی از خصوصیات مشترک این آثار و بوجود آورندگان آنها باشد.
آنها تمام توان فنی و حسی خود را جمع و مصروف کار خویش میکنند تا فضایی گویا و متناسب با ژرفای متن مذهبی ارائه بدهند و در این مسیر-در خیلی از قسمتها-ناگزیر از زیرپا گذاشتن اصول طراحی و ترکیببندی اثر هستند و به خاطر همین،این نقاشیها را با معیارهای علمی و متد آکادمیک هنر نمیتوان مورد تحلیل و بررسی قرار داد.
به نظر میرسد هنوز ارزشهای عمیق مذهبی،هنری و مردم شناختی این نقاشیها ناشناخته مانده و بیان صریح،پیام روشن و تأثیر گذاری شگرف آنها-که نشان از پیوند مستحکم هنرمند با جامعه و باورهای عمیق مذهبی دارد- آنگونه که باید،مورد مطالعه قرار نگرفته است."