ملخص الجهاز:
"همانطوری که در بالا گفته شد،مقدار آبی که روزانه از (به تصویر صفحه مراجعه شود) دریای خزر وارد کولاب قرهبغاز میشود،به طور متوسط 03 میلیون متر مکعب است.
سطح دریای خزر در زمان یخبندان که ذوب یخها و بالا آمدن سطح آب آن،موجب برقراری ارتباط این دریا با دریای سیاه است،حداقل 01 متر بالاتر از سطح آن بوده و ارتباط بین دو دریا از طریق درهء«مانیچ»6برقرار میشده است.
اهم این نظرات عبارتند از: الف)بعضی از محققان روسی عقیده دارند که کف دریای خزر ممکن است باقیماندهء سنگهای دگرگونشدهء«پرکامبرین» قارهای باشد که به علت فشردگی،اختصاصات پوستهء سنگین وزن اقیانوسی را از خود نشان میدهد.
بعضی دیگر،بسته شدن این پوستهء اقیانوسی را نتیجهء چینخوردگی و فشردگی دریای عمیق کرتاسه (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 3-میانگین دهسالهء نوسانات سطح آب دریای خزر از سال 0381 تا 0991 پایانی میدانند که در قفقاز و آذربایجان شرقی یعنی«قرهداغ» اثراتی از آنکه مربوط به کرتاسهء پایانی است)دیده میشود.
و زننسکی01محقق روسی مینویسند:بیشترین حد تنزل سطح دریا در سال 5131 میلادی بوده که در آن هنگام،ارتفاع مطلق سطح دریای خزر نسبت به دریاهای آزاد 03/9 متر پائینتر بوده است.
پائین رفتن تدریجی کف دریای خزر جنوبی در امتداد گسل البرز و در اصطلاح فرونشینی حاشیهء جنوبی آن:اندازهگیریها نشان دادهاند،در طول 01 سال اخیر،آب دریا در حدود یکمتر بالا آمده است.
مجموع واردات سالانهء این دریا از نظر این دانشمندان،به شرح زیر است: -سالیانه 192 کیلومتر مکعب آب از رود ولگا که این مقدار، سطح آب دریای خزر را 66/4 سانتیمتر بالا میبرد.
«بوزاچ»43:این شبهجزیره بسیار وسیع است و بین خلیج «کایداک»و دریا در شمال شرقی دریای خزر قرار دارد."