خلاصة:
به دلیل شیوع بالای اختلالات شخصیت و تغییر مدل طبقهبندی اختلالات شخصیت در DSM-5 هدف مطالعه حاضر تعیین نقش صفات مرضی شخصیت، طرحوارههای ناسازگار اولیه و طرحوارههای هیجانی در پیشبینی اختلالات شخصیت خوشه B است. این پژوهش توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی بود. نمونه آماری 359 نفر (230 نفر زن و 129 نفر مرد) بود که به صورت در دسترس از بین افراد دامنه سنی 18 تا 50 سال شهرستان مشهد انتخاب گردید. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تشخیصی شخصیت (PDQ-4)، پرسشنامه شخصیت براساس DSM-5 (PID-5)، پرسشنامه طرحوارههای ناسازگار اولیه (YSQ) (یانگ، 1998) و مقیاس طرحوارههای هیجانی لیهی (LESS) بود. برای تحلیل دادهها از آمار توصیفی، همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گامبهگام استفاده شد. دادههای بهدست آمده به وسیله نرمافزار SPSS-25 تحلیل گردید. یافتههای این پژوهش نشان داد که متغیرهای قابلیت درک، مهارگسیختگی، اتفاق نظر، روانپریشی و خصومت مرضی به شکل معناداری دارای توان پیشبینی اختلال شخصیت ضداجتماعی هستند و متغیرهای قابلیت درک، مهارگسیختگی، کنترل، عاطفه منفی، سرزنش، دوام، دیدگاه سادهانگارانه به هیجان، نشخوار فکری و کرختی به شکل معناداری دارای توان پیشبینی اختلال شخصیت مرزی هستند و متغیرهای خصومت مرضی، احساس گناه، محدودیت مختل، سرزنش، ارزشهای برتر، روانپریشی و اتفاق نظر به شکل معناداری دارای توان پیشبینی اختلال شخصیت خودشیفته هستند و متغیرهای اتفاقنظر، مهارگسیختگی، خصومت مرضی، گسستگی، عاطفه منفی، گوشبهزنگی و دیگرجهتمندی به شکل معناداری دارای توان پیشبینی اختلال شخصیت نمایشی هستند. از یافتههای این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که صفات مرضی شخصیت، طرحوارههای ناسازگار اولیه و طرحوارههای هیجانی در پیشبینی اختلالات شخصیت خوشه B نقش معناداری را دارد.
Due to the high prevalence of personality disorders and the change of personality disorder classification model in DSM-5, the purpose of this study was to investigate the role of pathological (morbid) personality traits, early maladaptive schemas and emotional schemas in predicting B-Cluster personality disorders. This is a descriptive correlational study. The sample is 359 (230 females and 129 males) who were selected in access from the age range of 18-50 years in Mashhad. The research instruments were Personality Disorder Questionnaire (PDQ-4), DSM-5 Personality Questionnaire (PID-5), Early Maladaptive Schemas Questionnaire (YSQ) and Lay Emotional Schema Scale (LESS). Descriptive statistics, Pearson correlation and stepwise multiple regression analysis were used for data analysis. The findings of this study showed that the variables of comprehensibility, disinhibition, consensus, antagonism, impaired limits and psychoticism are significantly capable of predicting antisocial personality disorder and the variables of comprehensibility, control, disinhibition, negative affectivity, rumination, numbness, simplistic view of emotion, blame and duration have significant predictive power of borderline personality disorder and variables of antagonism, guilt, blame, psychoticism, higher values and consensus significantly predict the narcissist personality disorder and variables of consensus, disinhibition, antagonism, negative affectivity, other-directedness, over-vigilance and detachment significantly predict the histrionic personality disorder. It can be concluded that morbid personality traits, early maladaptive schemas, and emotional schemas play a significant role in predicting personality disorders of cluster “B”.
ملخص الجهاز:
نقش صفات مرضي شخصيت ، طرحواره هاي ناسازگار اوليه و طرحواره هاي هيجاني در پيش بيني اختلالات شخصيت خوشه B The Role of Pathological Personality Traits, Early Maladaptive Schemas and Emotional Schemas in Predicting Personality Disorders of Cluster B 1 محمد وليپور 1 بهناز شيدعنبراني 2 فاطمه داودي 3 حميدرضا آقامحمديان شعرباف عليرضا گل ١ چکيده به دليل شيوع بالاي اختلالات شخصيت و تغيير مدل طبقه بندي اختلالات شخصيت در ٥-DSM هدف مطالعه حاضر تعيين نقش صفات مرضي شخصيت ، طرحواره هاي ناسازگار اوليه و طرحوارههاي هيجاني در پيش بيني اختلالات شخصيت خوشه B است .
از يافته هاي اين پژوهش ميتوان نتيجه گرفت که صفات مرضي شخصيت ، طرحواره هاي ناسازگار اوليه و طرحواره هاي هيجاني در پيش بيني اختلالات شخصيت خوشه B نقش معناداري را دارد.
همچنين نتايج پژوهش صبري، يعقوبي و قاسم خانلو (٢٠٢١) نشان داد که طرحواره هاي هيجاني کنترل ، سرزنش ، قابليت درک، اتفاق نظر، منطقي بودن ، دوام ، نشخوار فکري و تاييدطلبي تغييرات در اختلال شخصيت مرزي (از خوشه B) را پيش بيني ميکند.
پرسشنامه شخصيت براي ٥-DSM (٥-PID) (٥-Personality Inventory for DSM): يک فرم خود گزارشي است که ٥ بعد اصلي شخصيت مرضي از راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات رواني ويرايش پنجم را مورد ارزيابي قرار مي دهد، اين پرسشنامه توسط کروئگر و همکاران در سال ٢٠١١ ساخته شد.
• نتيجه گيري از يافته هاي اين پژوهش ميتوان نتيجه گرفت که صفات مرضي شخصيت ، طرحواره هاي ناسازگار اوليه و طرحواره هاي هيجاني در پيش بيني اختلالات شخصيت خوشه B نقش معناداري را دارد.