خلاصة:
حق یا امتیاز بودن مرخصی برای زندانیِ محکوم علیه دارای آثار متفاوتی است؛ در صورتی که مرخصی حق زندانی باشد، مآلاً تکلیفی برای دولت یا مقام قضائی ایجاد میشود تا زمینه ی استفاده از این حق را فراهم کند و مانع از اعمال این حق نشود. موضوع حق یا امتیاز بودن مرخصی از سه منظر فقهی، اسناد بینالمللی و حقوق داخلی قابل تحلیل و ارزیابی است. ملاحظه و بررسی مبانی و منابع فقهی و همچنین اسناد بین المللی و حقوق داخلی بسیاری از کشورها، نشان میدهد که مرخصی برای زندانی به نحوی که از محیط زندان خارج شود، حق محسوب نمیشود؛ بلکه اساساً این واژه با این خصوصیت در متن غالب اسناد بین المللی و حقوق بشری وجود ندارد. آنچه در این اسناد مورد تأکید است، حق ارتباط با محیط خارج از زندان در قالب ملاقات و امثال آن است. موضوع مهم و قابل بحث این است که معمولاً در مقررات حقوقی کشورها، امتیازاتی برای زندانیان در نظر گرفته شده و اعطای مرخصی منوط به کسب این امتیازات شده است. حال اگر زندانی با وجود این مقررات، امتیاز لازم را کسب کند، آیا باز هم مرخصی در حد یک امتیاز باقی میماند یا آن که از این مرحله به بعد تبدیل به حق میشود؟ به نظر میرسد حق بودن مرخصی در این مقطع قابل دفاع است.
The right or privilege of prison leave(furlough) for a prisoner has different effects .If the leave is a prisoner's right, a duty will be made for the government or judicial authority to prepare the field of this right and do not prevent the prisoner from exercising this right. The Issue of right or privilege of furlough, it can be explored in three perspectives: Jurisprudence, international instruments and domestic law. Consideration and review of the jurisprudential basis and sources as well as international documents and the domestic law, proves the furlough, in a way that prisoner leaves the prison environment is not considered a right, but basically, this term does not exist in most texts of international and especially human rights documents. What is seen in these documents is the right to contact with the outside world in the form of visits and the like. What can be a quarrel is that there are usually points for prisoners in the legal regulations of countries and the granting of furlough is subject to earn these points these. The question now is if the prisoner receives the necessary points, does the furlough still regarded as a privilege or that it becomes right .It seems that in this situation we can regard furlough as a right.
ملخص الجهاز:
در زمینه ی حقوق زندانیان و یا رفتار با زندانیان ، هشت سند مهم وجود دارد که در اینجا از جنبه ی حق یا امتیاز بودن «مرخصی » به آن ها پرداخته می شود: الف ) «قواعد حداقل استاندارد سازمان ملل متحد در مورد رفتار با زندانیان » موضوع قطعنامه های ٦٦٣ (١٩٥٧) و ٢٠٧٦(١٩٧٧) شــورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد١: در این سند حقی به نام مرخصی برای زندانی پیش بینی نشده است و صرفاً به حق ارتباط با دیگران تحت عنوان «ارتباط با محیط یا جهان خارج از زندان » پرداخته اســت .
1. United Nations Standard Minimum Rules for the Treatment of Prisoners (the Nelson Mandela Rules) By its resolution 2015/20, the Economic and Social Coun- cil recommended to the General Assembly the adoption of the following draft reso- lution.
د) «مجموعه اصول حمایت از اشــخاص تحت هرگونه بازداشت یا حبس » موضوع قطعنامه ١٧٣/٤٣ مصوب مجمع عمومی سازمان ملل محتد در سال ١٩٨٨ ٣: اصل ١٩ این ســند بیان می دارد «یک شــخص بازداشت شده یا زندانی ، منوط به شرایط و محدودیت هایی که قانون یا مقررات قانونی مشخص کرده است ، حق دارد تا دیگران ، به ویژه ، اعضای خانواده اش با او دیدار یا مکاتبه داشــته باشــند و به او فرصت کافی برای ارتباط با جهان خارج از زندان داده می شود.