خلاصة:
تحریمها به هر منظوری که مورد استفاده قرار گیرند، ممکن است موجب نقض حقوق بشر شود و حق بر توسعه، حق بر حیات و حقوق و آزادیهای سیاسی را بهشدت تحت تأثیر خود قرار دهند. این پژوهش با طرح این سؤال که «تحریمهای بینالمللی چه تأثیری بر موازین حقوق بشر - با تأکید بر تحریمهای چندجانبه علیه جمهوری اسلامی ایران - دارد؟»، به این نتایج رسیده است که تحریمهای اِعمالی بر ایران به دلیل اثرات منفی فراوانِ مستقیم و غیرمستقیم بر شهروندان ایرانی، مغایر با اصول و ارزشهای عام و جهانشمول حقوق بشر است. اثرات مذکور بر حقوق اقتصادی از نسل دوم و توسعه از نسل سوم حقوق بشر در این پژوهش مورد سنجش قرار گرفته است. بر این اساس، تحریمهای اِعمالی اثرات منفی بر شاخصهها و مفروضات اصلی امنیت اقتصادی دارد. علاوه بر آنکه، در سایر حوزهها نیز واجد تأثیراتی منفی است که در پژوهشِ حاضر، اثرات مرتبط با حقوق اقتصادی و توسعه بررسی شده است.
Sanctions, for whatever purpose they are used, may violate human rights and severely affect the right to development, the right to life, and political rights and freedoms. By asking the question, "What effect do international sanctions have on human rights standards - with an emphasis on multilateral sanctions against the Islamic Republic of Iran?", this research has come to the conclusion that the sanctions imposed on Iran have many direct and indirect negative effects on Iranian citizens, it is contrary to the general and universal principles and values of human rights. The aforementioned effects on economic rights from the second generation and the development of human rights from the third generation have been measured in this research. Based on this, practical sanctions have negative effects on the main indicators and assumptions of economic security. In addition, it has negative effects in other fields as well. In this research, the effects related to economic rights and development have been investigated.
ملخص الجهاز:
بررسي تحريم هاي بين المللي و موازين حقوق بشر )با تأکيد بر تحريم هاي چندجانبه عليه ايران ( محمد رجبي ۱ چکيده تحريم ها به هر منظوري که مورد استفاده قرار گيرند، ممکن است موجب نقض حقوق بشر شود و حق بر توســعه ، حق بر حيات و حقوق و آزاديهاي سياســي را به شدت تحت تأثير خود قرار دهند.
(جيل و خوزه ، ۱۳۷۹: ۴۵( تأثيرات منفي تحريم ها بر حقوق بشر در سالهاي اخير خصوصا به دنبال اعمال تحريم هاي شــوراي امنيت بر ضد عراق در دهه ۱۹۹۰ ميلادي توجه دولت ها و سازمانهاي بين المللي را به خود معطوف ساخته است .
در مقابل ، گاهي حقوق بشر به صورت غيرمستقيم نقض ميشــود که در اين مورد ميتوان به نقض حقوق سياسي اشاره نمــود؛ به عنوانمثال، به دنبال اعمال تحريم ها عليه دولت ها، برخي از اين قبيل دولت ها با تهييج احساســات عمومي و متهم نمودن مخالفان سياسي به همدستي و همراهي با تحريم کنندگان و نيز، به بهانه ي مقابله با دشــمنان خارجي، محدوديت هاي فراواني در زمينه آزاديهاي سياســي ايجاد نموده و به سرکوب مخالفان خود شدت ميبخشند.
(نوســال، ۱۳۷۶: ۱۹۸) آنچه که در مورد نقض حق حيات در نتيجه اعمال تحريم هاي اقتصادي شايانذکر است ، اين است که حتي در تحريم هاي هوشمند و محدودي که کالاهاي ضروري موردنياز عموم مردم از تحريم مســتثنا ميشوند نيز، امکان نقض حــق حيات وجود دارد؛ به عنوانمثال، ممکن اســت ممنوعيت فروش برخي مواد شــيميايي که داراي کاربردهاي دوگانه دارويي و نظامي هستند، موجب کمبود و افزايش قيمت بعضي از اقلام دارويي شود (نوسال، ۱۳۷۶: ۱۹۹).