خلاصة:
میرزا یحیی دول تآبادی که یکی از مه مترین اثرگذاران دورۀ قاجار است در مقام جانشینی میرزا یحیی صبح ازل (جانشین باب) از چنان نها نزیستی و کتمان عقیده برخوردار بود که بسیاری از مورخان او را یک مسلمان یا یک بابی مسلمان شده م یدانند.
گذشته از روایت های گویای ایمان بابی نهانی و همیشگی او، کتاب آیین در ایران که در سا لهای پایانی حیات او نگاشته شده گویای همیشگی بودن آن باورداشت نهانی در اوست. این مقاله به شناساندن
نسخه ای تازه یاب از این کتاب که به خط جانشین او، محمدصادق ابراهیمی، است پرداخته و نکاتی تاریخی و باورداشتی را به دست داده است. این نسخه نسبت به نسخۀ چاپی کتاب آیین در ایران که چاپش از سوی نگارنده انجام شد مزایایی را داراست.
میرزا یحیی دول تابادی احداهم الرجال الموثرین فی العهد القاجاری احاط حیاته بالسریه
وکتمان العقیده ابان خلافته للمیرزا یحیی صبح الازل )خلیفه الباب( لدرجه جعلت الکثیر من
المورخین یعدونه مسلما او بابیا اعتنق الاسلام. وما عدا الروایات التی تحکی ایمانه البابی الدايمی
السری، فان کتاب الدین فی ایران الذی تم تالیفه فی السنوات الاخیره من حیاته یحکی دوام
معتقداته الخفیه. تتولی هذه المقاله التعریف بنسخه وجدت حدیثا لهذا الکتاب کتب بخط
خلیفته،محمدصادق الابراهیمی، وتناول الکتاب ملاحظات تاریخیه ینبغی التصدیق بها. وهذه
النسخه الخطیه من الکتاب تتمیز بمیزات عدیده عن النسخه المطبوعه من کتاب الدین فی
ایران والتی تمت طباعتها من قبل المولف.
Mirza Yahya Daulatabadi - who is one of the most important influencers of the Qajar era
- as the successor of Mirza Yahya Sobh Azal (the successor of the Bab) had such a hidden
existence and concealment of his beliefs that many historians consider him a Muslim or
a converted Babi.
Apart from the narratives that show his Babi secret belief, the book Faith in Iran - which
was written in the last years of his life - shows the eternal nature of his secret belief.
This article introduces a newly discovered version of this book written by his successor,
Mohammad Sadegh Ebrahimi, and provides historical and reliable points. This version
has some advantages compared to the printed version of the Book of Faiths in Iran, which
was printed by the author.