واکاوی خاستگاه قتل‌های ترحم‌آمیز از منظر فقه اسلامی مقالة

پژوهش نامه فقه اجتماعی پاییز و زمستان ، سال یازدهم - شماره 1 ISC (‎18 صفحة - من 169 إلی 186 )

الکلمات المفتاحية: فقه حکم تکلیفی حکم وضعی اتانازی قتل ترحم‌آمیز Obligatory Order jurisprudence Euthanasia situational law قتل ترحم قصاص بیمار پزشکی دیه

fa en

خلاصة:

با لحاظ کردن این شاخص که افکار آحاد جامعه، عدم تفکیک و تفاوت میان قتل همراه با سوءقصد و قتل از روی ترحم و دلسوزی را نمی‌پذیرد و نیز به نظر با معیارهای عقلایی هم متعارض جلوه می‌نماید، باید با به‌کارگیری ظرفیت‌های دانش فقه امامیه و قانون مجازات اسلامی، مطالعات و بررسی‎ها را برای حصول نتیجه‌ای علمی و منطبق با شرع مقدس، سرلوحه پژوهش‌های حوزه فقه و حقوق پزشکی قرار داد. قتل از سر دلسوزی و ترحم، هرچند که با این عنوان در دانش فقه سابقه‌ای ندارد، لکن با مناط و برداشتی که از مباحثی مانند اکراه و امر به قتل در مبحث قصاص و وجوب نجات انسان در حال غرق شدن در سایر ابواب فقهی ذکر شده، می‌توان حکم این دعوی را از منظرگاه فقه مورد مطالعه و تحقیق قرار داد و نتایج حاصل از آن را به همراه حکم مستنبطه به نظاره نشست. در کلام فقیهان، رضایت به قتل یا امر به قتل، مورد اشاره قرار گرفته که آرای متفاوتی به دنبال آن مطرح شده است. اتانازی که خصیصه ذاتی آن رضایت است، در هیچ‌یک از استثنائات حقوقی قرار نمی‌گیرد و مصداق قتل عمد در نظر گرفته می‌شود مگر آنکه مشمول حکم استثنایی ماده 268 ق.م قرار بگیرد.

ملخص الجهاز:

به منظور واکاوي خاستگاه قتل هاي ترحم آميز و پيدا کردن راهحلي منطبق بر دانش فقه اماميه ، بايد نکاتي مورد توجه قرار گيرد ازجمله اينکه آيا اساسا رضايت و اذن فردي که به بيماري لاعلاجي دچار است به جهت پايان بخشيدن به زندگي خود توسط پزشک يا کادر پزشکي، مجوز پزشکياي را از منظر شرع مقدس فراهم ميآورد؟ آيا در آنچه که خداوند متعال حرام مبين اعلام کرده، تغييري حاصل ميشود و اثري در رفع حرمت تکليفي آن عمل دارد يا خير؟ مسئله ديگري که با آن روبه رو هستيم اين است که آيا قصد و نيت فردي دلسوز يا همان پزشک و شخص بيمار در رهايي دادن و رهايي يافتن از درد و رنج موجب عدم تحقق قتل عمد ميشود؟ ازآنجاکه وضوح اين نکته بر همگان مبرهن است که انگيزه شرافتمندانه در مجازات ثابت قصاص هيچ گونه تأثيري ندارد، بااين حال به جهت تفاوت قائل شدن از منظر عرف و اخلاق جامعه شناسانه بين قتل از روي شناعت طبع و قتل از روي ترحم و دلسوزي آيا در عمل ميتوان راههايي را در قانون و شرع به منظور تخفيف مجازات مرتکبان آن يافت کرد؟ شايد بتوان يکي از طرق اعمال تخفيف در مجازات اين گونه قتل ها و به تبع آن، محکوم نکردن مرتکبان آن را، «تشکيک در احراز رابطه سببيت يا همان تسبيب » بيان کرد (ميرمحمدصادقي، ١٣٨٩، ص.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول