خلاصة:
عرفا برای تبیین اندیشهها و تجارب عرفانی و انتقال این مفاهیم به دیگران و اقناع مخاطبان خویش، از ظرفیتهای هنری زبان در قالب بیان پارادوکسی و متناقضنمایی بهره بردهاند. عارفان تجارب عرفانی خود را فراتر از حدّ تقریر و توصیف میدانند و عدهای نیز بیان و توصیف آن را حتی ناممکن میشمارند. این حقایق و معارف بنا به احوال سالک، بسیار متفاوت و متغیر خواهند بود؛ اما آنچه هست اینکه چرا بازتاب این موارد در ساخت زبان بهراحتی امکانپذیر نیست و اصولاً چرا پس از بازتاب زبانی آنها، گزارههای حاصل، غیر قابل درک بهنظر میرسند و در برخورد اول گاه متناقض و خلاف عادت جلوه می کنند که میتوان متناقضگونگی را از ویژگی تجربه عرفانی محسوب نمود. شعر عرفانی و هنری حوزه هرات عهد تیموری، یکی از شاهکارهای ادب عرفانی در ادوار گذشته به شمار می رود که در گسترش و رونق بخشیدن عرفان تعلیمی نقش بارز دارد که متاسفانه جلوههای مفاهیم عرفانی و ابزار بیانی آن، کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است و شهرت آن بیشتر در تجلی هنر است. این پژوهش، کارکرد پارادکس را به عنوان یک ابزار بیانی زبان عرفان تبیین نموده و نقش آن را در بازخوانی تجربه وحدت وجود در شعر عرفانی حوزه هرات برجسته ساختهاست. حاصل بدست آمده از این تحقیق، عبارت از آن است که ابزار بیانی متناقضنما، با توجه به تناقضنمائی تجربه .وحدت وجود و شرایط گوینده و مخاطب جامعه عهد تیموری در حوزه هرات، یکی از بهترین و زیباترین شیوۀ بیان هنرمندانه و عارفانه است.
Mystics have used the artistic capacities of language in the form of paradoxical and paradoxical expressions to explain their own mystical thoughts and experiences and to convey these concepts and convince their audiences. Mystics consider their mystical experiences beyond description and description and some even consider it impossible to express and describe it. These facts and teachings will be very different and variable according to the condition of the seeker; But what is it that is why it is not easily possible to reflect this in the construction of language, and basically why, after their linguistic reflection, the resulting propositions seem incomprehensible and at first seem paradoxical and out of habit, which can be paradoxically dumb Considered a feature of mystical experience. The literary, mystical and artistic school of Herat in the Timurid era is one of the brilliant schools in the past eras of Persian literature and the promoter and promoter of educational mysticism. Has found. This study explains the function of paradox as a means of expressing the language of mysticism and highlights its role in re-reading the experience of the unity of existence in the mystical poetry of the Herat school. The result of the research is that the paradoxical expression tool is one of the best and most beautiful way of artistic and mystical expression due to the paradoxical experience of the unity of existence and the conditions of the speaker and the audience of the Timurid society in Herat school.
ملخص الجهاز:
ir بررسی پارادوکس و کارکردهای آن در بیان تجربۀ وحدت وجود در شعر عهد تیموری رمضان تفسیری ١، حمید طاهری 2 ١دانشجوی دکترای ادبیات عرفانی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین ، ایران ٢دانشیار گروه زبان وادبیات فارسی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین ،ایران (نویسندة مسئول ) چکیده عرفا برای تبیین اندیشه ها و تجارب عرفانی به دیگران و اقناع مخاطبان ، از ظرفیت های هنری زبان در قالب بیان پارادوکسی و متناقض نمایی بهره می برند؛ همچنین آنان تجارب عرفانی خود را فراتر از حدّ تقریر و توصیف میدانند و عده ای نیز بیان و توصیف آن را حتی ناممکن میشمارند.
این حقایق و معارف بنا به احوال سالک ، بسیار متفاوت و متغیر هستند؛ آن چه هست این که چرا بازتاب این موارد در ساخت زبان متعارف ومعیار به راحتی امکان پذیر نیست و اصولاً چرا پس از بازتاب زبانی آن ها، گزاره های حاصل ، غیرقابل درک به نظر میرسند و درنگاه نخست ، گاه متناقض و خلاف عادت جلوه میکنند؟ شعر عرفانی عهد تیموری، یکی از شعرهای خاص در ادوار گذشته به شمار می رود؛ چراکه در گسترش و رونق بخشیدن عرفان تعلیمی نقش بارز داشته ؛ اما متأسفانه جلوه ها، گونه های زبان و ابزار بیان آن ، کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است .