خلاصة:
طلاق به مفهوم اتمام شرعی و قانونی نکاح و جدایی زن و شوهر از هم دیگر است و به دنبال آن حقوق و وظایف متقابلی که میان زن و شوهر در زمان نکاح وجود داشته از بین می رود. طلاق اصولا زمانی رخ می دهد که پایداری رابطه میان زن و شوهر نابود شده است و بین آن دو اختلاف و مشکل وجود دارد. طلاق اجتماعی، تحول در ارتباطات و دیگر ارتباطات اجتماعی است که زوج یا زوجه ای که طلاق گرفته اند با آن ها مواجه می باشند. طلاق روانی، وضعیتی است که به واسطه آن شخص ارتباطات و دلبستگی های روحی به همسرش را پاره می نماید و به زندگی انفرادی ادامه می دهد.
کلمه طلاق از ریشه عربی و به مفهوم باز کردن گره ها و رها شدن می باشد و در فقه اسلامی به معنای از بین بردن قید نکاح با عبارت مخصوص می باشد. (امامی و صفایی، 1401، ص193). طلاق اقسام مختلفی دارد که از جمله آن می توان به طلاق رجعی، طلاق بائن، طلاق خلع و مبارات، طلاق توافقی و... اشاره نمود.
در این مقاله تلاش بر این شده است که موضوع طلاق از منظر حقوق ایران و فقه امامیه به صورت تحلیلی و تطبیقی مورد بررسی قرار گیرد و نقاط اشتراک و افتراق آن از این دو منظر مشخص گردد.
ملخص الجهاز:
در جواز و شرعی بودن طلاق شکی وجود ندارد؛ اما به دلیل عوارضی برخی اوقات واجب تخییری می باشد، مثل مردی که در قبال زوجه خود فعل ایلاء یا ظهار را انجام داده است و به دنبال آن، حاکم با ضوابطی حکم می دهد زوج یا زنش را طلاق بدهد یا این که دوباره به او رجوع نماید و بر زوج واجب می باشد که یکی از این دو حالت را برگزیند، و گاه مستحب می باشد مثل این که حالت درگیری و دعوای شدید میان مرد و زن و میسور نبودن توافق میان آن دو نفر، و برخی اوقات مکروه می باشد، مثل زمانی که زوجین با یکدیگر اختلافی ندارند و با هم دیگر توافق و تفاهم اخلاقی دارند.
اگر به زن وکالت در طلاق داده شود، برای آن که این وکالت در طلاق قابل استفاده باشد، باید دارای حق توکیل نیز باشد، زیرا اگر زن وکیل دادگستری نباشد، نمی تواند به عنوان وکیل در دادگاه حاضر شود و باید به یکی از وکلای دادگستری وکالت دهد.
با توجه به آن که مرد در هر صورت می تواند همسر خود را طلاق دهد، اگر مردی بدون رجوع به دادگاه و با مراعات شرایط صحت طلاق، مانند طهر غیرمواقعه و صیغه مخصوص و دو شاهد مرد، همسر خود را طلاق دهد، طلاق او درست است و کلیه آثار طلاق را به جای می گذارد، اما در دفاتر طلاق قابلیت ثبت ندارد، چون که دفاتر طلاق، طلاقی را ثبت می کنند که دارای حکم طلاق یا گواهی عدم امکان سازش باشد.