خلاصة:
سرمایه گذاری داخلی و خارجی از الزامات اولیه برای تحقق مهار تورم و رشد تولید به شمار می آید. در دهه اخیر، فضای نامساعد اقتصادی موجب شده است سرمایه گذاری در اقتصاد از هر دو سمت بخش خصوصی و دولتی کمتر مورد توجه قرار گیرد و فرار سرمایه از بخش تولید و جریان آن به سمت فعالیت های نامولد تقویت شود. تداوم این وضعیت تهدید جدی برای امنیت اقتصادی به شمار می آید. بهبود شرایط اقتصادی برای شکل گیری سرمایه گذاری داخلی و جریان سرمایه های خارجی بیش ازپیش نیاز به توجه به راهبردهایی مانند ارتقای سلامت و تقویت نظارت بانک ها، ایجاد ثبات در فضای سیاسی و اتخاذ سیاست های تنش زدا در بعد بین المللی، اصلاح نهادها و مقررات مالی و سرمایه گذاری و ارایه مشوق هایی برای سرمایه گذاری های مولد، افزایش هزینه های مربوط به سرمایه گذاری های غیرمولد و تعریف گزینه های پوشش ریسک در قراردادهای سرمایه گذاری دارد و اقدامات عملی در هریک از راهبردهای یادشده ضروری است.
ملخص الجهاز:
در دهه اخیر، فضای نامساعد اقتصادی موجب شده است سرمایهگذاری در اقتصاد از هر دو سمت بخش خصوصی و دولتی کمتر مورد توجه قرار گیرد و فرار سرمایه از بخش تولید و جریان آن به سمت فعالیتهای نامولد تقویت شود.
بهبود شرایط اقتصادی برای شکلگیری سرمایهگذاری داخلی و جریان سرمایههای خارجی بیشازپیش نیاز به توجه به راهبردهایی مانند ارتقای سلامت و تقویت نظارت بانکها، ایجاد ثبات در فضای سیاسی و اتخاذ سیاستهای تنشزدا در بعد بینالمللی، اصلاح نهادها و مقررات مالی و سرمایهگذاری و ارائه مشوقهایی برای سرمایهگذاریهای مولد، افزایش هزینههای مربوط به سرمایهگذاریهای غیرمولد و تعریف گزینههای پوشش ریسک در قراردادهای سرمایهگذاری دارد و اقدامات عملی در هریک از راهبردهای یادشده ضروری است.
بررسی وضعیت سرمایهگذاری به تفکیک ماشینآلات، ساختمان و سایر در دهه اخیر نشان میدهد که سهم سرمایهگذاری در ماشینآلات از کل سرمایهگذاری، از 4/49 درصد در سال 1390، با روند تقریباً نزولی به 4/34 درصد در سال 1398 رسیده است.
چنین وضعیتی نشان میدهد که ماهیت سرمایهگذاری بخش خصوصی نیز در دهه اخیر تغییر یافته و سرمایهگذاری از جنس تداوم و توسعه تولید مبتنی بر بهکارگیری ماشینآلات و تجهیزات تولیدی کاهش یافته است.
جدول1– وضعیت جریان ورودی سرمایههای خارجی به ایران در مقایسه با کشورهای منطقه (میلیون دلار) {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} Source: UNCTAD website 3- ملاحظات امنیت اقتصادی در شرایط کنونی، وضعیت تأمین وجوه برای سرمایهگذاری مناسب نیست و حضور گسترده بخشهای نامولد با درآمدهای بالا و تعهدات کم، هزینهفرصت منابع را برای سرمایهگذاری مولد افزایش داده و نرخ تنزیل را برای ارزیابی طرحها بالا برده و تقاضای سرمایهگذاری بهشدت کاهش یافته است.