خلاصة:
توسعه پایدار شهری از اهمیت بسیاری برخوردار است و به معنای تحقق تعادل بین اقتصاد» اجتماع و محیط زیست میباشد. برنامهریزی محلهمحور و برنامهریزی مشارکتی دو الگوی مهم در توسعه محلهها برای حصول توسعه پایدار شهری میباشند. برنامهریزی محلهمحور با تاکید بر شناخت و درک عمیق از ویژگیها و نیازهای محله و شهروندان آن» برنامهها و طرحهای توسعه را ارائه میدهد و بر این اصل تاکید دارد که هر محله دارای یک شخصیت و جایگاه منحصر به فرد و نیازهای خاص خود است که برنامهریزیها باید متناسب با شرایط آن محله انجام شود. برنامهریزی مشارکتی با فراهم کردن فرصتهای مشارکت مستقیم شهروندان و نهادهای محلی در فرآیند تصمیم گیری» باعث افزایش ارتباطات اجتماعی و ایجاد احساس مسئولیت در جامعه محلی شود. برنامهریزی توسعه محلهای رویکرد و فرآیندی نوین در برنامهریزی شهری است که با تمرکز بر محور قرار دادن مشارکت جامعه محلی» به دنبال پاسخگویی به نیازهای شهروندان و بهبود شرایط زندگی و توسعه پایدار محلهها و شهرها است. علیرغم موفقیتهای بینالمللی» این رویکرد در ایران به جایگاه واقعی و کاربردی خود نرسیده است و مشکلاتی مانند کمبود منابع» ضعف حکمروایی محلی و نبود اراده کافی حکومتی چالشهای پیشروی این رویکرد به شمار میروند. پژوهش حاضر به روش کتابخانهای و به شیوه توصیفی -تحلیلی به بررسی جایگاه برنامهریزی محله محور و برنامهریزی مشارکتی به منظور تحققق توسعه محلهای و توسعه پایدار شهری پرداخته است و محتوای آن شامل تعریف و مفهوم و جایگاه محله در شهرء ویژگیهای محله و اصول یک محله آرمانی» مفهوم و نظریهها و ایدههای برنامهریزی توسعه محلهای» رویکردهای برنامهریزی توسعه محلهای» اصول و مراحل و روشهای اجرای برنامهریزی توسعه محلهای» نقش کنشگران و تاثیر آنها در تحقق پذیری برنامه توسعه محلهای, نمونههای موفق برنامهریزی توسعه محلهای در دنیاء جایگاه برنامهریزی توسعه محلهای در منتخبی از کشورهای جهان» وضعیت برنامهریزی محله محور و جایگاه قانونی آن در ایران و پیشنهادات در خصوص برنامهریزی توسعه محلهای در ایران میباشد.