ملخص الجهاز:
"شاعر عالیمقام بنام کالیداس که طبق نظرات عدهای از مورخان در زمان سلطنت شاهان گوتپا»(قرن سوم و چهارم میلادی)میزیست نبوغی فراوان داشت و در توصیف احساسات بشری و بکار بردن تشبیهات بسیار زیبا مهارت زاید الوصفی را از خود نشان داد یکی از آثار او«مگهدوتا»از نظر تازگی مطالب و اصالت و زیبائی تخیل و مهارت فوق العاده شعری که در آن بکار برده شد معروفیت جهانی دارد و مانند سایر آثار گرانمایهء سانسکریت بزبانهای متعدد دنیا ترجمه شده است.
عارفان هند این کتاب را (11)-بنابر گفته«شوپنهاور»حکیم آلمانی:در جهان هیچ چیز باندازه تحقیق در متن اصلی اوپانیشادها سودمند و موجب ارتقای روح نیست(نقل از پیشگفتار اوپانیشاد ص 3 چاپ تهران بوسیله و باهتمام دکتر تاراچند و سید محمد رضا جلالی نائینی) (12)-ترجمه 13 اوپانیشاد بانگلیسی که بوسیله هیوم محقق سانسکریت و استاد سابق دانشگاه علوم دینی در نیویورک صورت گرفت بسال 1921 میلادی بچاپ رسید.
این کتاب باارزش توسط علمای زمان سلطنت شاه جهان در سال 1066 هـ براهنمائی دارا شکوه برادر اورنگزیب عالمگیر بفارسی ترجمه شده است و رسالهای بنام اطوار در حل اسرار که ترجمهء همین کتاب است با شارق المعرفة بار دوم در 18 صفحه توسط مطبع نولکشور لکنهو در سال 1885 م بچاپ رسیده است.
اولین کتابی که میشود (22)-فهرست کتب دانشگاه بمبئی نگارش خانبهادر سرفراز ص 134 (23)-همان کتاب ص 174 (24)-سبکشناسی ملک الشعرا بهار جلد سوم ص 260 (25)-جاحظ کتاب الحیوان جلد هفتم صفحه 65 آنرا تاریخی بزبان سانسکریت قبول کرد راجترنگینی است که شامل سرگذشت شاهان کثیر میباشد و آنرا در وسط قرن دوازدهم میلادی شخصی بنام کلمن پاندیت تألیف نموده است(کلمن 52 پادشاه را بعنوان شاهان بد معرفی کرده و جای تعصب است اشوکا سرچشمه افتخارات هند را نیز جزو آنها قرار داده است)."