خلاصة:
مشعشعیان دولتی است که با ادعای مهدویت شکل گرفت. مؤسس این دولت سیدمحمد بن فلاح از علمای حوزه حله بود که در سال 828 قمری ادعای مهدویت نمود و با این ادعا توانست نظر بیشتر قبایل خوزستان را به خود جلب کند. وی بعد از جنگهای متمادی توانست در سال 845 قمری در شهر هویزه حکومت تشکیل دهد. صفویان در سال 914 قمری به حکومت مستقل آنان یورش بردند و از آن زمان به بعد، بیش از دویستسال به صورت حکمرانان تابع بر این منطقه حکومت کردند
Musha’sha’ian (the Resplendent) formally and officially started their activities from the year 828 Hijri to 764 Hijri in the vast area of Khuzistan and established a government in the city of Huwayza. The founder of this government was Sayyed Muhammad –ibn– Fallah، one of the religious authorities in the Theological School of Hella. He claimed to be Imam Mahdi and was able to attract the attention of the most people in Khuzistan by this claim. It was، of course، after some prolonged wars that he could establish his state in 754 Hijri in the city of Huwayza، but then he was defeated by the Safavids after they attacked the city and put an end to Musha’sha’ian independent government in 914 Hijri. However، as assigned rulers، Musha’sha’ian could stay for 200 years in that vast area with their own belief.
ملخص الجهاز:
"بههرحال، هنگامیکه خوزستان به مرکزیت شوشتر تحت فرمان تیموریان بود و هویزه تحت حکومت شوشتر قرار داشت و بخشهای گستردهای از عراق عرب همچون بغداد و حله در فرمان حکومت قراقویونلوها 5 بود، سیدمحمد بن فلاح، خیزش مشعشعیان را در منطقه جزیره (میان واسط و هویزه) رهبری میکرد که در این اوضاع نابهسامان با تصرف هویزه در سال 845 قمری نخستین مرکزیت حکومت مشعشعی بهوجود آمد.
4 سیدمحمد را نمیتوان به مکتب فکری استادش احمد بن فهد وفادار دانست ولی برخی آموزههای استاد، بهویژه گرایشهای زاهدانه و باطنی او، زمینه شکلگیری فضای فکری سید را فراهم ساخته بود و سیدمحمد تنها به آن آموزهها اکتفا نکرد و روندی را که از مدرسه شیخ در حله آغاز شده بود، با دیگر اندیشههای موجود ادامه داد و به عبارتی دیگر، زیرساخت آموزههای سیدمحمد، با تمایلات و گرایشهای اعتقادی استادش در حله پیوند جدی داشت، اما مجموعه آموزههای سید در پیوند با همه اندیشهها و جنبشهایی است که در آن روزگار جلوه نمودند.
ولی مطالبی را که میتوان از دل منابع متعدد مخصوصا منابع دوران صفوی در مورد عقاید والیان مشعشعی بعد از تسلط صفویان بر آنها به دست آورد، مؤید این است که روند تعدیل اعتقادی مشعشعیان مخصوصا در موضوع مهدویت، از زمان مجالس المؤمنین، ج2، ص400.
در خاتمه میتوان گفت، سیدمحمد در تأسیس حکومت مشعشعیان از اندیشه مهدویت نهایت استفاده را کرد و به نوعی خود را نایب امام زمان( نامید، اما در ادامه حکومت او و در بین والیان چنین ادعایی اثباتشدنی نیست و این جنبش به سبب اندیشههای شیعی خود مورد حمایت مردم و دولت صفوی بودند."