ملخص الجهاز:
"این دائرة المعارف، مقاله مستقلی درباره شیخ مفید دارد که به طور متوسط 250 کلمه است، و ترجمه آن عینا در اینجا نقل میشود: مفید، ابو عبد الله محمد بن محمد بن نعمان حارثی، «ابن معلم»نیز خوانده میشود، یکی از علمای مشهور اثنا عشریه در بغداد، در زمان حکومت آل بویه، در اواخر سال 333 یا 338 متولد شد، و نسبت او به یک خاندان قرشی میرسید و چنانکه لقب دوم او نشان میدهد، به خاطر دانش خود محترم بود، لقب او (*)عباسعلی براتی، به سال 1336 در یزد متولد شد، در ادامه تحصیلات ابتدائی و متوسطه در همان شهر به حوزه علمیه یزد پیوست و به مدت سه سال به فراگیری علوم دینی پرداخت.
در این زمینه، توجه خوانندگان را به دو دلیل ذیل جلب میکنیم: دلیل اول:در کتاب الاحتجاج، نوشته ابی منصور احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی، (37 آمده است که امام صادق(ع)ششمین امام شیعه(م 148 ه-)، در مکه، با سران معتزله، مانند واصل بن عطا، عمرو بن عبید و حفص بن سالم و چند تن دیگر مباحثه و مناظره دارد، این مناظرات در همان زمانی است که معتزله با زیدیه بسیار نزدیک شده و میتوان گفت با هم متحد گردیده بودند.
بنابراین آیا باز هم تحقیق اجازه میدهد که بگوییم شیعه تا قرن چهارم مذهب کلامی خاصی نداشته است؟ دلیل دوم:وجود انشعابات درونی در مذهب شیعه است، از قبیل اسماعیلیه، زیدیه، «امامیه اثنا عشریه»، که اینها هر یک دارای عقاید ویژهای بودند و همیشه نویسندگان ملل و نحل-از جمله خود اشعری در مقالات الاسلامیین (40) و بغدادی(متوفای قرن چهارم)در الفرق بین الفرق و سعد بن عبد الله اشعری قمی در«المقالات و الفرق»و ابن حزم در«الفصل فی الملل و الاهواء و النحل» (41) شهرستانی در الملل و النحل (42) -معتزله و شیعه را دو فرقه جداگانه میشمارند و برای آنان تاریخ و ریشه جداگانهای ذکر میکنند."